Το ιδιόμορφο sport αυτοκίνητο με τα τρία φωτιστικά σώματα και την καμπίνα επιβατών που θύμιζε πολεμικό αεροπλάνο, έζησε μόλις δύο χρόνια και παρήχθη σε τρία αντίτυπα.

Ο Ολλανδός οδηγός αγώνων Maurice Gatsonides γεννήθηκε το 1911 στην Ινδονησία (που τότε ήταν ολλανδική αποικία, στο μεγαλύτερο μέρος της), όπου ο ελληνικής καταγωγής διπλωμάτης πατέρας του ήταν τοποθετημένος ως υποδιοικητής του σουλτανάτου της Σουρακάρτα. Στη συνέχεια οι γονείς του επέστρεψαν στις Κάτω Χώρες, όπου μεγάλωσε και μορφώθηκε. Είκοσι χρονών ξεκίνησε την αγωνιστική του καριέρα, σε τοπικούς αγώνες μοτοσικλετών και sidecar, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως πιλότος στην KLM. Ιδιαίτερα επιτυχημένος στο ξεκίνημα των δοκιμασιών δεξιοτεχνίας και ταχύτητας που στο πέρασμα του χρόνου εξελίχθηκαν σε αυτά που σήμερα ονομάζουμε rally, μας είναι γνωστός περισσότερο για τη νίκη του στο Monte Carlo το 1953 και για την εφεύρεση του ανιχνευτή ταχύτητας (Gatsometer) το 1958.

Λίγοι γνωρίζουν πως εκείνος ο ανήσυχος άνθρωπος είχε κάποτε επιχειρήσει να βάλει στη μαζική παραγωγή και δικό του αυτοκίνητο, το οποίο είχε φυσικά sport χαρακτηριστικά. Όλα ξεκίνησαν το 1938, όταν ο Maurice με συνοδηγό του τον Klaas Barendregt τερμάτισε στη δεύτερη θέση της γενικής κατάταξης του μαραθώνιου Λιέγη-Ρώμη-Λιέγη, οδηγώντας ένα Ford Roadster με V8 κινητήρα των 3.6 λίτρων. Δέκα χρόνια αργότερα και αφού πια ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος είχε τελειώσει, το σασί εκείνου του αυτοκινήτου έγινε η βάση για να δημιουργηθεί ένα roadster, που σύμφωνα με τη λογική του Gatsonides έπρεπε να μπορεί να ταξιδεύει για πολλή ώρα με την τελική του ταχύτητα.

Για τη βελτίωση των επιδόσεών του ο κινητήρας της Ford των 3.6 λίτρων με τις πλευρικές βαλβίδες αντικαταστάθηκε με έναν άλλον, σχεδόν τετράλιτρο, που προερχόταν από τη θυγατρική Mercury και διέθετε δύο καρμπιρατέρ καθέτου ροής. Η αμερικανική εταιρεία προέβη μάλιστα σε μια σημαντική ενίσχυσή του, προκειμένου εκείνος να ανταποκριθεί στις νέες υποχρεώσεις του, ανεβάζοντας με τις παρεμβάσεις της την απόδοσή του από τους 95 στους 120 ίππους.

Παραξενιές…
Το πιο παράξενο σε αυτό το αυτοκίνητο ήταν το τρίτο φωτιστικό σώμα, επιλογή ιδιαίτερα ασυνήθιστη σε όλες τις εποχές της Αυτοκίνησης, το οποίο μάλιστα ήταν τοποθετημένο σχεδόν στην κορυφή του εμπρός καπό, εκεί που οι άλλοι κατασκευαστές τοποθετούσαν τότε το έμβλημά τους. Έτσι, το υπέροχο χυτό μέρος της απόληξης του Gatford (λόγω της Ford) ή Gatso (λόγω του Gatsonides) κατέληγε σε ένα αμφιλεγόμενης αισθητικής εμπρός μέρος, που πάντως ούτε άσχημο μπορούσες να το πεις. To δεύτερο εντυπωσιακό στοιχείο ήταν η επίσης παράξενα διαμορφωμένη διάφανη καμπίνα επιβατών, που ήταν εμπνευσμένη από τα μαχητικά αεροσκάφη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και κατασκευασμένη από τη Fokker.

Απότομη προσγείωση
Η παραγωγή του Gatso 4000, όπως είναι συνηθέστερο να ονομάζεται από το όνομα του ιδιοκτήτη της εταιρείας κατασκευής του και από τη χωρητικότητα του κινητήρα του, έλαβε χώρα στο Heemstede της Ολλανδίας. Το ευρύ κοινό γνωρίστηκε με το αυτοκίνητο τον Μάρτιο του 1948 στη διεθνή έκθεση της Γενεύης, αλλά και στο RAI Motor Show του Amsterdam, που εκείνη τη χρονιά διοργανώθηκε για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο.

Έπειτα από αυτό η δουλειά ξεκίνησε με πολλές φιλοδοξίες, αλλά και με την πρόβλεψη να υπάρχει μια έκδοση ισχύος 175 ίππων, για τους πιο απαιτητικούς πελάτες. Όπως έγινε γνωστό, οι παραγγελίες από τις ΗΠΑ έφθασαν τις 200, όμως τα οικονομικά του Gatsonides δεν ήταν τόσο ανθηρά ώστε να στηρίξουν το εγχείρημα. Έτσι, το 1950 ήρθε και επίσημα το τέλος αυτής της τολμηρής προσπάθειας, με μόλις τρία αυτοκίνητα να παράγονται συνολικά (ένα coupe και δύο roadster).

GATSO 4000 (1948-1950) Kινητήρας: Mercury V8 90o Κυβισμός: 3.917 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 80.95 mm x 95.25 mm Σχέση συμπίεσης: 7.5:1 Καρμπιρατέρ: 2 Chandler-Grooves Ισχύς: 120 ίπποι στις 4.000 σ.α.λ. Ροπή: 30 χλγμ. στις 2.600 σ.α.λ. Μετάδοση κίνησης: στους πίσω τροχούς Κιβώτιο ταχυτήτων: χειροκίνητο 3 σχέσεων Ανώτατη ταχύτητα: 165 χλμ/ώρα 0-100 χλμ./ώρα: δλ. Μήκος: 4.350 χλστ. Πλάτος: 1.700 χλστ. Ύψος: 1.350 χλστ. (1.450 χλστ. Aero Coupe) Μεταξόνιο: 2.750 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.420 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.470 χλστ. Βάρος: 1.100 κιλά (1.200 κιλά Aero Coupe) Ελαστικά εμπρός: 6.00 x 16 Ελαστικά πίσω: 6.00 x 16

Monte Carlo 1953: Ο Maurice Gatsonidis τερματίζει νικητής τον αγώνα

Maurice Gatsonidis (1911-1998)