Αναμνήσεις από μια εποχή που η τιμή του πετρελαίου είχε τετραπλασιαστεί και τα πρατήρια είχαν ξεμείνει από καύσιμα.

Αν όσα συμβαίνουν αυτές τις ημέρες με τη συνεχή αύξηση των τιμών μοιάζουν πρωτόγνωρα για τους νεότερους, οι πιο παλιοί μένουν ψύχραιμοι, έχοντας βιώσει στο πετσί τους τις συνέπειες των ενεργειακών κρίσεων της δεκαετίας του ’70. Δεν είναι τυχαίο που και τότε όλα ξεκίνησαν ύστερα από μια στρατιωτική σύρραξη.

Ο αραβικός κόσμος, που ένιωσε ταπεινωμένος όταν στον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 είχε απολέσει κάποια εδάφη, προσδοκούσε να πάρει μια ρεβάνς. Κάπως έτσι ξέσπασε ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ τον Οκτώβριο του 1973 ανάμεσα στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο με τη Συρία, στον οποίο οι δύο υπερδυνάμεις της εποχής πήραν ενεργά μέρος. Ο OPEC, ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών, που αποτελείτο από χώρες ευνοϊκά προσκείμενες προς τη Συρία και την Αίγυπτο (Ιράν, Ιράκ, Κουβέιτ, Σαουδική Αραβία και Βενεζουέλα), αποφάσισε να διακόψει την παροχή καυσίμων σε οποιαδήποτε χώρα παρείχε υποστήριξη στο Ισραήλ. Το αποτέλεσμα ήταν ο τετραπλασιασμός των τιμών των καυσίμων και ένας ανεξέλεγκτος πληθωρισμός.

Τιμές καυσίμων στα ύψη, άδειες αντλίες

Η Αμερική ήταν από τις χώρες που αντιμετώπισαν σημαντικό πρόβλημα, καθώς η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου δεν επαρκούσε ώστε να καλυφθούν οι ενεργειακές της ανάγκες. Το αποτέλεσμα, πέρα από την εκτόξευση του κόστους των μετακινήσεων, ήταν άδειες αντλίες και τεράστιες ουρές στα πρατήρια, ενώ για τον περιορισμό της κατανάλωσης τέθηκαν εξωπραγματικά χαμηλά όρια ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους (55 mph – 88 χλμ./ώρα).

Παρ’ ότι το εμπάργκο του πετρελαίου κράτησε πέντε μήνες, οι οικονομικές συνέπειές του διήρκεσαν για πολλά ακόμα χρόνια. Κι εκεί που κάποια στιγμή τα πράγματα πήγαιναν να ισιώσουν, ακολούθησε μία ακόμα ενεργειακή κρίση στις αρχές του 1979, όταν έπεσε ο Σάχης της Περσίας, και ο Αγιατολάχ Χομεϊνί που τον διαδέχθηκε έκλεισε για άλλη μία φορά τις στρόφιγγες του πετρελαίου.

Φυσικά, η αυτοκινητοβιομηχανία υπήρξε από τους κλάδους εκείνους που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα, ιδίως οι μεγάλοι του Ντιτρόιτ, καθώς τα αυτοκίνητα που κατασκεύαζαν από τον Β΄ ΠΠ και μετά βασίζονταν στην προσδοκία ότι το πετρέλαιο θα ρέει για πάντα άφθονο. Οι πωλήσεις των αμερικανικών αυτοκινήτων κυριολεκτικά κατέρρευσαν. Έτσι, για παράδειγμα, το 1975 η General Motors διέθεσε λιγότερο από το ένα τρίτο των αυτοκινήτων που πουλούσε πριν από την πρώτη ενεργειακή κρίση.

Το κοινό στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού αποφάσισε να στραφεί στα οικονομικά ιαπωνικά αυτοκίνητα και εν συνεχεία εκτίμησε την αξιοπιστία τους, με αποτέλεσμα η εκεί παρουσία των Ιαπώνων να μην έχει έναν πρόσκαιρο χαρακτήρα.

Έτσι, τα εργοστάσια στις ΗΠΑ έκλειναν το ένα μετά το άλλο και εκατοντάδες χιλιάδες καλοπληρωμένοι εργάτες βρέθηκαν ξαφνικά στο δρόμο, τη στιγμή που η αμερικανική αλλά και η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία προσπαθούσε να επαναπροσδιοριστεί.

Όμως μέσα από αυτές τις δυσκολίες η αυτοκίνηση τελικά βγήκε ωφελημένη. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι μέσα από τις ενεργειακές κρίσεις επιταχύνθηκε η δημιουργία αεροδυναμικότερων, αποδοτικότερων, καθαρότερων αλλά και ασφαλέστερων αυτοκινήτων.

Μένει να δούμε η τρέχουσα κρίση με ποιον τρόπο θα ανασυντάξει τις δημιουργικές δυνάμεις της αυτοκινητοβιομηχανίας._ Μ. Σ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: iStock