Η Formula 1 ήταν ένα εντελώς διαφορετικό αγώνισμα πριν από 30 τόσα χρόνια και με αφορμή την πρόσφατη επέτειο από το Ισπανικό Grand Prix του 1990, ενός από τους πιο σημαδιακούς αγώνες της περιόδου, γυρίζουμε πίσω το ρολόι σε μια συγκλονιστική, γεμάτη δράση και δράμα εποχή.  

Δεκαοκτώ ομάδες και 33 πιλότοι! Η Formula 1 έσφυζε κυριολεκτικά από ζωντάνια το 1990. Πίσω από την πλάτη των 33 αυτών μονομάχων (13 ήταν Ιταλοί ενώ σήμερα μόλις ένας!) υπήρχαν οι αγγελόφωνοι V8, V10 και V12 των 3.5 λίτρων που έσειαν συθέμελα τη γη και που έκαναν το αίμα στις φλέβες μας να φορτσάρεται ασύστολα προς την καρδιά.  

Στην κορυφή, πάνω από όλους, είχαμε τους Alain Prost και Ayrton Senna. Ο πρώτος με τη Ferrari (που είχε το πλεονέκτημα πλαισίου/αεροδυναμικών) και ο δεύτερος με τη McLaren-Honda (που είχε το πλεονέκτημα κινητήρα). Ό,τι κι αν είχαν στα χέρια τους οι δυο αυτοί θρύλοι, πάντοτε μπορούσαν να γεφυρώσουν το χάσμα των αδυναμιών τους και να βρεθούν στην κορυφή, σε μια εποχή που ο πιλότος μπορούσε να κάνει και ΕΚΑΝΕ τη διαφορά. Και αυτό ήταν που συνέβη και στον αγώνα της Ισπανίας, στην παλιά πίστα της Jerez.

Αυτές ήταν οι μέρες που οι Παρασκευές μας είχαν νόημα. Τα χρονομετρημένα προκριματικά μετρούσαν από το απόγευμα της συγκεκριμένης ημέρας, ενώ το ίδιο πρωϊνό είχαμε το λεγόμενο pre-qualifying: Ένα δραματικό ημίωρο κατά το οποίο περνούσαν οι τέσσερεις από τους προεπιλεγμένους επτά πιλότους που λάμβαναν μέρος σε αυτό (πιλότοι ομάδων που δεν είχαν μαζέψει βαθμούς μέχρι εκείνη τη στιγμή!) εξασφαλίζοντας έτσι το εισιτήριο συμμετοχής τους στα κανονικά προκριματικά, με τους τρεις χαμένους να τραβάνε για το σπίτι από τις 8.30 το πρωί (!) έχοντας στο μεταξύ κάνει… χούβερ την πίστα για τους υπόλοιπους.  

Όσοι κατάφερναν να περάσουν από την ψυχοφθόρα αυτή διαδικασία διεκδικούσαν μια θέση στο grid των 26 (από ένα σύνολο 30 πλέον πιλότων) και μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου αποκλείονταν άλλοι τέσσερεις. Στο Ισπανικό Grand Prix εκείνης της χρονιάς, λοιπόν, ο Γάλλος Yanick Dalmas (υποτιμημένος πιλότος που αργότερα θα κέρδιζε τέσσερεις φορές την ξακουστή 24ωρη κούρσα του Le Mans) έγραψε τον ταχύτερο χρόνο στο pre-qualifying, πιλοτάροντας με φαντασία την νωθρή AGS.

Ο άμοιρος Roberto Moreno (αγαπημένος Βραζιλιάνος χαρακτήρας που ίσως να ήταν ακόμη πιο χαρισματικός από τον Dalmas) έμεινε εκτός της «τυχερής τετράδας» για μόλις 18 χιλιοστά του δευτερολέπτου, εφόσον η EuroBrun που οδηγούσε ήταν πέντε φορές χειρότερη από την AGS. Αν μη τι άλλο ο Moreno δοκίμασε την τύχη του, σε αντίθεση με τον δύστυχο Bruno Giacomelli που οδηγούσε την αξιοθρήνητη Life, ο κινητήρας της οποίας (διάταξη W12 παρακαλώ) δεν είχε καθόλου… ζωή, αφού σπάνια έπαιρνε μπρος. Όταν επιτέλους τα κατάφερνε τίναζε συνήθως τα σωθικά του. Αναμνήσεις!

Στα προκριματικά της Παρασκευής ο Dalmas κατάφερε να περάσει στους 26 του grid, έχοντας προκριθεί στην 24η θέση, μία μόλις θέση πίσω από τον Martin Donnelly που μετά απ’ ότι συνέβη στον εαυτό του θα ζήλευε ακόμη και τον Giacomelli. H ανάρτηση της κίτρινης Lotus του έσπασε ενώ έστριβε στην πολύ γρήγορη στροφή 14, η οποία βρισκόταν πίσω ακριβώς από τα pits, και το μονοθέσιό του χτύπησε με τρομερή σφοδρότητα στον τοίχο. Το σώμα του Ιρλανδού πρώην άσου της F3 και F3000 κειτόταν στη μέση της ασφάλτου (!) με το κάθισμα να είναι ακόμη δεμένο επάνω του (οι φρικιαστικές εικόνες έφεραν στο νου μας το θανατηφόρο ατύχημα του θρυλικού Gilles Villeneuve, οκτώ χρόνια πιο πριν) ενώ όλων τα βλέμματα στα pits είχαν παγώσει.

Ένας, όμως, συναθλητής του -γενναιότερος και πιο ευαίσθητος από τους υπόλοιπους- παράτησε το δικό του μονοθέσιο στα pits και ξεκίνησε να τρέχει προς το μέρος του, για να δει αν μπορούσε να κάνει κάτι. Αυτό που ο Ayrton Senna αντίκρισε ήταν φρικτό και παρόλο που ο Donnelly επέζησε τελικά, η ψυχή του Βραζιλιάνου υπερήρωα είχε ταρακουνηθεί. Αφού επέστρεψε στα pits, βυθίστηκε στο πιλοτήριο της McLaren του και έβαλε αντιμέτωπα τα συναισθήματά του για το άθλημα, προτού τα παραμερίσει όλα, βγει έξω στην πίστα, οδηγήσει όπως ένας ακράτητος κεραυνός και «προσγειώσει» την McLaren-Honda του στο pole position. Το 50ο της ένδοξης καριέρας του. Αναμνήσεις!

Ο Senna ήταν σχεδόν μισό δευτερόλεπτο ταχύτερος από τον δεύτερο Prost, που ήταν με τη σειρά του τρία δέκατα μπροστά από τον ομόσταβλό του στη Ferrari, τον «λεοντόκαρδο» Nigel Mansell. Εάν ο Prost κατάφερε με τον χρόνο αυτό να επισκιάσει τον Mansell, τότε ο Senna κατάφερε να συνθλίψει τον δικό του ομόσταβλο, τον πολύ ταχύ Gerhard Berger, ο οποίος έμεινε 1.3 δεύτερα μακριά από τον αδιαφιλονίκητο Βραζιλιάνο.

Εκείνο που έχει μείνει ριζωμένο στη δική μου μνήμη από την συγκλονιστική αυτή περίοδο προκριματικών, ήταν ο τρόπος που ο Senna πήρε τη στροφή 14 στον «ιπτάμενο γύρο» του, το σημείο δηλαδή όπου είχε προηγουμένως το ατύχημά του ο Donnelly. Ήταν ο μόνος πιλότος που κατάφερε να την πάρει με το γκάζι στο τέρμα (το οδόστρωμα της Jerez είχε αφόρητες ανωμαλίες, όχι όπως τις βελούδινες σημερινές πίστες) αλλά το κυριότερο ήταν ότι η δεξιά αυτή στροφή, την οποία οι τολμηρότεροι έπαιρναν στα 250 χλμ./ώρα, δεν έφερε ΚΑΘΟΛΟΥ δρόμο διαφυγής, μιας και στο εξωτερικό της καραδοκούσε ένας τσιμεντένιος τοίχος, που έγραφε επάνω ΘΑΝΑΤΟΣ.  

Ακόμη πιο τολμηρός από τον Senna εκείνο το weekend, ήταν ίσως ο Derek Warwick, που μετά απ’ όσα συνέβησαν στον ομόσταβλό του, Donnelly, πήρε την παλικαρίσια (τρελή!) απόφαση να αγωνιστεί, χωρίς να γνωρίζει ποιο ήταν το πρόβλημα που έστειλε τη δίδυμη Lotus στον τοίχο. Ο Warwick εξακολουθεί να είναι ο αγαπημένος μου Βρετανός χαρακτήρας απ’ εκείνη την όμορφη περίοδο.  

Η μεγάλη έκπληξη των προκριματικών ήταν ο Jean Alesi με την Tyrrell (όλη τη χρονιά την οδηγούσε όπως ένας μανιακός!) που έγραψε τον τέταρτο ταχύτερο χρόνο -μπροστά από τη McLaren-Honda του Berger- ελέγχοντας το τιμόνι της με την καρδιά περισσότερο παρά με το μυαλό. Αναμνήσεις!

Ο Senna οδήγησε την κούρσα της Κυριακής μέχρι και τους πρώτους 26 γύρους, καλύπτοντας τα νότα του από τον Prost, προτού γλιστρήσει πίσω από τον «καθηγητή» μετά τα pit-stops, και εντέλει προδοθεί από ένα… τρύπιο ραδιατέρ (τα μονοθέσια εκείνης της εποχής και τα εξαρτήματά τους δεν ήταν φτιαγμένα από «αλεξίσφαιρα» υλικά όπως στις μέρες μας) με αποτέλεσμα να χάσει την ευκαιρία να παλέψει για τη νίκη.  

Ο Prost κέρδισε τελικά την κούρσα μπροστά από τον Mansell (πετυχαίνοντας το 1-2 για τη Ferrari) ενώ στην τρίτη θέση, μπροστά από τις δύο Williams-Renault των Thierry Boutsen και Riccardo Patrese, τερμάτισε ο Ιταλός Alessandro Nannini με τη Benetton-Ford του. Ο Nannini θα μπορούσε να ήταν ο Schumacher της εποχής του, εάν δεν έπινε, δεν κάπνιζε και δεν περνούσε την ώρα του στα καφέ και στα μπαρ αντί στο γυμναστήριο. Έτσι ήταν, όμως, τότε η Formula 1. Ακριβό χόμπι των γενναίων και όχι επάγγελμα των πλούσιων παιδιών.  

Η συγκεκριμένη ήταν η τελευταία φορά που θα βλέπαμε το χαμογελαστό πρόσωπο του Nannini στο βάθρο. Κατ’ ακρίβεια θα ήταν η τελευταία φορά που θα τον βλέπαμε στην F1, αφού μία βδομάδα μετά την κούρσα στη Jerez είχε ένα ατύχημα με το προσωπικό ελικόπτερό του, κατά το οποίο έχασε το δεξί του χέρι. Μαζί και το συμβόλαιο που του πρόσφερε για το 1991 η Ferrari, το οποίο κληρονόμησε τελικά ο «πλασμένος για την κόκκινη» Alesi.

Κανείς μας δεν το γνώριζε τότε, αλλά αυτή θα ήταν η τελευταία νίκη της Ferrari για ένα διάστημα 46 μηνών και αυτή παραμένει μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη περίοδος αστοχίας στα χρονικά της ομάδας του Maranello. Παρεμπιπτόντως, το μονοθέσιο που κέρδισε την κούρσα, η Ferrari 641 που σχεδίασε ο υπέροχος John Barnard, βρίσκετε σήμερα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Αναρωτιέμαι σε 30 χρόνια από τώρα, εάν οι Mercedes που οδηγεί ο Hamilton θα έχουν μια θέση στη θαλάμη των αναμνήσεων μας έστω._Δημήτρης Γιόκκας