Πως η Formula 1 έγινε σκλάβος των αυτοκινητοβιομηχάνων

Οι αδυσώπητες μάχες που έδιναν κάποτε τα εργοστάσια της Formula 1 στο δρόμο προς τη νίκη, τροφοδοτούσαν με τεχνολογία την αυτοκινητοβιομηχανία. Σήμερα, η ίδια τους επιβάλλει τι πρέπει να φτιάξουν για αυτήν, εις βάρος του ονόματος που έχτισε το άθλημα τα τελευταία 70 χρόνια.

Το αγαπημένο μας αγώνισμα έχει γίνει πια τόσο μονότονο που τώρα χρειαζόμαστε, σύμφωνα με τη Liberty Media, το λεγόμενο Sprint Racing για να έχουν νόημα τα Σαββατοκύριακα μας.

Το νέο μέτρο που θα… σώσει τη Formula 1 αναμένεται να προσφέρει στο κοινό το σπουδαιότερο φρούτο μετά το DRS. Η ιδέα έρχεται για να τονώσει το άθλημα μετά και την εισαγωγή των «τριών κινητήρων ανά σεζόν» για τον κάθε πιλότο, οι οποίοι διαδέχτηκαν τα πιο φαρδιά μονοθέσια και ελαστικά (που αντικατέστησαν τα στενότερα μονοθέσια του 2009, τα οποία αντικατέστησαν με τη σειρά τους τα πιο φαρδιά!). Όλα αυτά έγιναν αμέσως μετά την υιοθέτηση των «πράσινων» και αθόρυβων υβριδικών κινητήρων turbo, που εξιγχρόνισαν το σπορ μετά την κατάργηση των «ντεμοντέ» ατμοσφαιρικών κινητήρων, και μετά την διοχέτευση όλων των άλλων πειραμάτων (και σκοπιμοτήτων) που απομάκρυναν τη Formula 1 από τις ρίζες της και αφαίρεσαν την αίγλη και τη λάμψη της.

To Sprint Racing (ή Qualifying) θα αποτελεί ουσιαστικά μία μίνι Σαββατιάτικη κούρσα των 30 περίπου λεπτών, το αποτέλεσμα της οποίας θα καθορίζει τη σειρά εκκίνησης για το Grand Prix της Κυριακής, με την πρώτη απόπειρα να γίνετε αυτό το weekend στο Silverstone. Νιώθω το σώμα του θρυλικού Ayrton Senna (του απόλυτου άρχοντα των «ιπτάμενων» γύρων στα προκριματικά) να στριφογυρίζει μες το μνήμα.

Πιστεύω πως η Formula 1 δεν χρειάζεται ούτε Sprint Races, ούτε DRS, ούτε πλατύτερα ή στενότερα μονοθέσια, ούτε άλλους περίπλοκους κανονισμούς και τεχνολογία την οποία μπορείς να ακολουθήσεις μόνο στην περίπτωση που έχεις στην κατοχή σου τρία PhD.

Η ταπεινή μου άποψη είναι πως εάν οι κύριοι της Liberty Media επιθυμούν πραγματικά να σώσουν τη Formula 1 και να τονώσουν το θέαμα (την ουσία), τότε θα πρέπει να αλλάξει η αναλογία δύναμης/κρατήματος, με την πλάστιγγα να γέρνει προς την πλευρά του πρώτου. Περισσότεροι αφηνιασμένοι ίπποι δηλαδή, με τον πιλότο να παλεύει στην κόψη για να κρατηθεί πάνω στην πίστα. Εάν συνδυαστεί αυτό με ατμοσφαιρικούς κινητήρες, λιγότερα ηλεκτρονικά και παραδοσιακές πίστες (στα Indycars είναι όπως τις έφτιαξαν το 60 και τα θανατηφόρα ατυχήματα είναι σπάνια όσο και στην F1) τότε ίσως να υπάρχει ακόμη ελπίδα. 

Ξέρω ότι πρόκειται για όνειρο θερινής νυκτός, εφόσον οι εμπλεκόμενοι αυτοκινητοκατασκευαστές κρατούν αλυσοδεμένη τη Formula 1 για να τους εξελίσσει το επόμενο τους προϊόν, αυτός όμως είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να κερδίσει πάλι το άθλημα την λάμψη και την αίγλη του. Αλλά για να πραγματοποιηθεί αυτό θα πρέπει να επιστρέψει στα χέρια των racers (ακούει κανείς στην FIA;) και να απελευθερωθεί από τα δεσμά των αυτοκινητοβιομηχάνων.

Αναφορικά με τα πρόσφατα προσπεράσματα που κατέληξαν σε συγκρούσεις στην Αυστρία (Noris-Perez, Perez-Leclerc και οι παλιές καραβάνες Vettel-Raikkonen) έχω την εντύπωση πως αυτά και άλλα όμοια συμβαίνουν, εν μέρη, γιατί ποτέ δεν ξεμένει κανείς από κράτημα. Στη δική μου εποχή (δεκαετία του 80 και 90) υπήρχαν μόνο δύο γραμμές: η αγωνιστική και η ακροβατική. Για να προσπεράσεις κάποιον αντίπαλο χρειαζόταν τεχνική και ρίσκο. Σήμερα, όλα τα νούμερα κερδίζουν. Εάν, όμως, αλλάξει η αναλογία δύναμης/κρατήματος, θα ξεχωρίσουν πάλι οι άντρες πιλότοι από τα παιδιά κι ας βλέπουμε μόνο ένα προσπέρασμα (χωρίς τη βοήθεια του DRS παρακαλώ!) κάθε πέντε αγώνες.

Η Formula 1 μοιάζει σήμερα περισσότερο με ένα «τηλεοπτικό σόου» παρά με αγώνισμα. Τα γραφικά που παρουσιάζουν τους πιλότους πριν από την εκκίνηση και οι πόζες που παίρνουν οι αστέρες του πρωταθλήματος (του Netflix ήθελα να πω) με κάνουν πραγματικά να λυπάμαι για την κατάντια του αγαπημένου μας σπορ.

Όσοι μεγαλώσαμε παρακολουθώντας την F1 στο BBC, όποτε ακούγαμε το υπέροχο μουσικό κομμάτι «The Chain», που έπαιζε πριν από κάθε εκκίνηση, μπαίναμε σε racing mode: Ο σφυγμός μας ανέβαινε στους 150 καθώς ετοιμαζόμασταν να δούμε τις πιο θεαματικές, αχαλιναγώγητες μηχανές στον κόσμο (που έβγαζαν εκείνον τον αγγελόφωνο ήχο) να σπρώχνονται στα όρια από τους πιο παράτολμους μονομάχους του πλανήτη. Περισσότερο με θρίλερ έμοιαζε, παρά με αγώνα, αφού οι μονομάχοι αυτοί ακροβατούσαν πάνω σε ένα επικίνδυνα λεπτό σύρμα. Όχι δεν διψούσαμε για αίμα (μεταξύ 1982 και 1994 κανείς δεν έχασε τη ζωή του σε αγώνα) αλλά για ανόθευτο θέαμα. Μέχρι που, δυστυχώς, φτάσαμε στην εποχή των πράσινων ζαρζαβατικών, του «One Aim» με μια φωνή και των πιλότων-κλώνων που αντικατέστησαν το σύνθημα ελευθερίας («I’ll do it my way») των Lauda-Hunt, Prost-Senna και Schumacher-Hakkinen. (Ναι, θα ήθελα να δω τον Norris να αντιμιλά στον Hamilton και να πιλοτάρει κάτι ανάλογο της McLaren MP4-6 στη νίκη).

Το πρόβλημα είναι πως η Formula 1 δεν διοικείται πια από τους racers αλλά από τους εκλεκτούς των Boards of Directors. Οι Ron Dennis, Frank Williams και Luca di Montezemolo δεν υπάρχουν πια για να χτυπήσουν το χέρι στο τραπέζι της Liberty Media, την ώρα που οι κανονισμοί γράφονται από κοινού με τις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Σε μερικές περιπτώσεις η παρουσία μιας εταιρείας στο πρωτάθλημα δεν έχει ως απώτερο σκοπό την κατάκτηση του τίτλου (Alfa Romeo, Alpha Tauri, Alpine κ.λπ.) αλλά της μέγιστης προβολής που μπορεί να λάβει αυτή και τα αυτοκόλλητα της. Και αυτό είναι ό,τι πιο anti-racing υπάρχει! 

Η σημερινή Formula 1 έχει σχηματιστεί μέσα από την τέφρα των ιερών ονομάτων που έδωσαν πνοή στην ίδια, με την ομάδα της Mercedes να μην χρειάζεται να χτίσει το εργοστάσιο της, ούτε καν να γαλουχήσει τεχνικούς (την εποχή που συνεργαζόταν με τη McLaren δεν έφτιαχνε καν τους κινητήρες αφού αυτό ήταν δουλειά του έξοχου Mario Ilien της ILMOR) αφού το «Αστέρι της Στουτγάρδης» κληρονόμησε τη θέση της ομάδας του αξέχαστου Ken Tyrrell (διαμέσου των BAR, Honda και Brawn). Η Red Bull πήρε ότι έχτισε η ομάδα του Jackie Stewart (διαμέσου της Jaguar), η Alpine εξαγόρασε το όραμα των ανθρώπων της Toleman (διαμέσου των Benetton, Renault, Lotus και ξανά Renault), ενώ η Alfa Romeo άλλαξε απλώς αυτοκόλλητα όταν μπήκε στις εγκαταστάσεις της ομάδας του Peter Sauber. Με τη σειρά της η Aston Martin (πρώην Racing Point, που αγόρασε τη Force India, που πήρε τη θέση της Spyker, η οποία αντικατέστησε τη Midland) αποτελεί ουσιαστικά την πέμπτη μετεμψύχωση της ομάδας του ανεπανάληπτου Eddie Jordan, η οποία έκτισε το εργοστάσιο προ 30ετίας και έβαλε όλη τη ψυχή για να μπορεί ο γιος του Stroll να το παίζει σήμερα «Lauda» στις πίστες.

Οι αυτοκινητοβιομήχανοι έκαναν κουμάντο στη Formula 1 και τη δεκαετία του 50 (κυρίως τα ιταλικά εργοστάσια των Alfa Romeo, Ferrari και Maserati) προτού πάρουν στα χέρια τους το άθλημα οι αυθεντικοί racers και οι ιδιοκτήτες γκαράζ αγωνιστικών αυτοκινήτων, όπως η Cooper, η Lotus κ.λπ. («Garagistas τους βάφτισε ο Enzo Ferrari)  με το ίδιο μοτίβο να συνεχίζεται ουσιαστικά μέχρι τη δεκαετία του 2000 (Garagistas Vs Ferrari) όπου οι περίτρανες ομάδες της Lotus, της McLaren και της Williams μεταμόρφωσαν τη Formula 1 στο πιο ζηλευτό άθλημα στον κόσμο (διοικώντας το μεταξύ 1963 και 2008) προτού μυριστούν ψόφιο -μετά την οικονομική κρίση- οι ύαινες της αυτοκινητοβιομηχανίας και επιστρέψουν.  

Και να που τώρα φτάσαμε στη λύση με το Sprint Racing. Για εμένα το μοναδικό Sprint Racing που αξίζει να δει κανείς είναι εκείνο που διεξάγεται εδώ και έναν περίπου αιώνα στις ΗΠΑ, σε χωμάτινες οβάλ αρένες. Τί θα ακούσουμε άραγε στη συνέχεια από την Liberty Media και τους εμπόρους του ιερού ονόματος της Formula 1; Μήπως θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν την ίδια σε πειραματόζωο των αυτοκινητοβιομηχάνων για ακόμη πιο πράσινα καύσιμα, αποδοτικότερες μπαταρίες και μηδενικούς ρύπους; Υπομονή μέχρι το 2025._Δ.Γ.