Δύο από τις γνωστότερες ιταλικές δημιουργίες, με πορεία που ξεπερνά κατά πολύ το στενό πλαίσιο της μετακίνησης, προσαρμόζονται στις πλέον σύγχρονες τεχνολογικές επιταγές, ώστε να συνεχίσουν ακάθεκτες την πορεία τους στο χρόνο.

Η σχέση μας με τους δύο τροχούς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί πολύ βαθύτερη από επιδερμική, όμως στα αλήθεια δε χρειάζεται κάποια εξειδίκευση για να αντιληφθεί κάποιος τι εστί Vespa. Ό,τι είναι για τον κόσμο του αυτοκινήτου το «500» της Fiat, είναι για τους δίτροχους η Vespa της Piaggio και, όσο κι αν στην 75χρονη ιστορία της έχει κατηγορηθεί σχετικά με κάποια… τερτίπια ως προς την ευκολία οδήγησής της, δεν παύει να αποτελεί τρόπο ζωής για εκατομμύρια αναβάτες, όπως και την απαρχή της ιδέας των σκούτερ.

Λίγο νεότερο το Fiat 500, στα 63 του χρόνια αναβαθμίζεται μόλις για τρίτη φορά, με αυτήν του τη νέα γενιά να περνάει στην ουσία της δεκαετίας που διανύουμε, κοινώς στην ηλεκτροκίνηση. H ελληνική αντιπροσωπεία έκανε τα πάντα και τελικά έπεισε το Τορίνο να μας στείλει ένα ολοκαίνουργιο ηλεκτρικό «500», ώστε να το αξιολογήσουμε με ηρεμία πριν «ρίξουμε» την πρώτη ψήφο, που θα αναδείξει τα επτά -μεταξύ των αρχικά 29- επικρατέστερα μοντέλα για το φετινό Car Of The Year. Απέναντί του, η χρονική συγκυρία έφερε την επίσης αμιγώς ηλεκτρική Vespa, που, μετά την αρχική έκδοση για αστική χρήση με τελική ταχύτητα 45 χλμ./ώρα, που ταξινομείται ως μοτοποδήλατο, παρουσιάστηκε και στην έκδοση με τελική 70 χλμ./ώρα, την οποία και έχουμε στη διάθεσή μας.

Φυσικά, θέμα σύγκρισης δεν τίθεται, εκτός και αν ο βαθμός που καθένα από τα δύο κεντρίζει τα βλέμματα μπορεί να αποτελέσει συγκριτικό κριτήριο.

Μία κατηγορία μόνο του

Το Fiat 500, έχοντας διατηρήσει μόλις κατά 4% κοινά εξαρτήματα με το «απλό», συμβατικής τεχνολογίας «500», που συνεχίζει να κυκλοφορεί κανονικά, έρχεται να αποτελέσει ένα ανεξάρτητο κεφάλαιο εντός της σπουδαίας ιστορίας του μοντέλου. Για τη δημιουργία του η Fiat «έχτισε» πάνω σε μια νέα πλατφόρμα, σχεδιασμένη αποκλειστικά για ηλεκτροκίνητα μοντέλα, και ως εκ τούτου το «500», με το διακριτό «e» στο δεύτερο μηδέν του λογοτύπου του, είναι κατά 6 εκ. μακρύτερο και φαρδύτερο από το απλό, με τις διαστάσεις του να ανέρχονται στα 3.632×1.683×1.527 χλστ. ως προς το μήκος, το πλάτος και το ύψος, αντίστοιχα, και μόνο το χώρο αποσκευών να παραμένει στα 185 λίτρα, όσα και αυτά του συμβατικού μοντέλου. Η νέα πλατφόρμα επιπλέον έδωσε 22 χλστ. στο μεταξόνιο (2.322 χλστ.), με το όφελος να πιστώνεται στους αναβαθμισμένους χώρους εντός, όπου βέβαια τη μεγαλύτερη αίσθηση κάνει ο έξτρα αέρας μεταξύ των επιβατών, χάρη στο σημαντικά αυξημένο πλάτος.

Σχεδιαστικά το ηλεκτρικό «500» διατηρεί τα βασικά του γνωρίσματα με το κυρτό κόψιμο της τρίτης πόρτας, αλλά και το κοντό καπό εμπρός, έχει όμως κερδίσει πόντους ως προς τη δυναμικότητα της εμφάνισής του, χάρη στα φουσκωμένα φτερά (σ.σ.: ως αποτέλεσμα των φαρδύτερων μετατροχίων), που πλέον μπορούν να φιλοξενήσουν τροχούς έως και 17 ιντσών, όπως στο κάμπριο σε έκδοση Icon που έχουμε στη διάθεσή μας. Από εκεί και πέρα, η μάσκα είναι κλειστή -όπως στα περισσότερα ηλεκτρικά μοντέλα-, ενώ στην κορυφή της φιλοξενεί ολοκαίνουργια φωτιστικά σώματα τεχνολογίας LED. Από το πρώτο «500αράκι» είναι «δανεισμένη» η ιδέα του απόλυτα οριζόντιου «κοψίματος» των πλαϊνών μερών του καπό, όπου εδράζονται και τα φλας.

Οι διαφορές με τα συμβατικά «500» είναι πιο αισθητές εντός, όπου ο οδηγός έχει μπροστά του έναν ψηφιακό πίνακα οργάνων 7 ιντσών (στάνταρντ), αλλά και μία οθόνη αφής στο κέντρο του ταμπλό, που ανάλογα με την έκδοση μπορεί να είναι από 8 έως 10,25 ιντσών, όπως η «δική» μας. Το ηλεκτρικό «500» είναι το πρώτο αυτοκίνητο της FCA που εφοδιάζεται με το νέο σύστημα πολυμέσων UConnect 5, το οποίο μεταξύ άλλων υποστηρίζει ασύρματη δυνατότητα mirroring (ήδη διαθέσιμη για το Apple CarPlay, ενώ αναμένεται και για το Android Auto).

Σε ό,τι έχει να κάνει με το κυρίως πιάτο, κάτω από το καπό του είναι τοποθετημένος ένας ηλεκτροκινητήρας μονού μαγνήτη με 87 kW ισχύ (118 ίπποι) και 220 Nm ακατάπαυστης ροπής. Αυτό, σε επίπεδο επιδόσεων για το κάμπριο αμάξωμα των 1.330 κιλών, συνεπάγεται επιτάχυνση από στάση έως τα 100 χλμ./ώρα σε 9 δλ. και στα 50 χλμ./ώρα σε 3,1 δλ., με την τελική ταχύτητα να περιορίζεται ηλεκτρονικά στα 150 χλμ./ώρα.

Όσον αφορά την μπαταρία, αυτή προέρχεται από τη Samsung, έχει βάρος 290 κιλά, εγγύηση 8 χρόνια ή 160.000 χλμ. και εδράζεται στο απόλυτα επίπεδο δάπεδο, κάτω από τα τέσσερα καθίσματα. Με χωρητικότητα 42 kWh, εντός πόλης «υπόσχεται» αυτονομία έως και για 437 χλμ. (303 σε μικτό κύκλο), ενώ σημαντικό είναι το ότι το ηλεκτρικό «500» εφοδιάζεται με σύστημα ταχείας φόρτισης των 85 kW, που επιταχύνει τη σχετική διαδικασία. Ειδικότερα, σύμφωνα με το εργοστάσιο, απαιτούνται μόλις 5 λεπτά σε ταχυφορτιστή για να αποθηκευτεί ενέργεια ικανή να μετακινήσει το αυτοκίνητο για 50 χλμ. Επίσης, σε ταχυφορτιστή μπορεί η μπαταρία να φορτίσει κατά 80% σε 35 λεπτά, ενώ συνολικά, χάρη στο βύσμα «Combo 2», είναι δυνατή η φόρτιση με συνεχές ή εναλλασσόμενο ρεύμα.

Πίσω από το τιμόνι του «500» βρεθήκαμε για πρώτη φορά στα τέλη του καλοκαιριού, σε μια σύντομη παρουσίασή του στα μέλη του COTY, κατά την οποία οι άνθρωποι της Fiat ζήτησαν επανειλημμένα… την επιείκειά μας, τονίζοντας πως πρόκειται για μοντέλο προ-παραγωγής. Και να που επιβεβαιώθηκαν, καθώς, πλέον, έχοντας ολοκληρώσει ρυθμίσεις όπως αυτές της ανάρτησης ή του συστήματος διεύθυνσης, «έδωσαν» την τελική εικόνα του μοντέλου, που αποδεικνύεται σε μία από τις βολικότερες προτάσεις για κίνηση εντός πόλης.

Η θέση οδήγησης, συγκριτικά με του «απλού», είναι σημαντικά βελτιωμένη, χάρη τόσο στα νέα καθίσματα όσο και στο επίσης νέο σύστημα διεύθυνσης, που, μεταξύ άλλων, έχει και μεγαλύτερες διαδρομές ως προς την τηλεσκοπική του ρύθμιση. Η ανάρτηση, ακόμα και με τους μεγάλους τροχούς των 17 ιντσών, αποσβένει απόλυτα ικανοποιητικά τις κακοτεχνίες, και μόνο μεμπτό σημείο αποτελεί μια δυσκολία στην ορατότητα προς τα πίσω, εξαιτίας του στενού πλαισίου του παρμπρίζ και του μεγάλου πλάτους που έχουν οι κολόνες της κάμπριο έκδοσης.

Στην πράξη, ο οδηγός έχει στη διάθεσή του τρία προγράμματα οδήγησης, με το Range να καλύπτει όσους επιθυμούν την προσαρμογή της οδήγησης στις ηλεκτρικές διευκολύνσεις. Πρόκειται για λειτουργία one-pedal-drive, επιτρέποντας την οδήγηση μόνο με το πεντάλ του γκαζιού, που στην περίπτωση του «500» λειτουργεί εξαιρετικά, αφού έπειτα από σχετικά μικρή εξοικείωση ο οδηγός του μπορεί να επιτυγχάνει έως και την πλήρη ακινητοποίησή του, πραγματοποιώντας τη μέγιστη ανάκτηση κινητικής ενέργειας, χωρίς τη χρήση του φρένου.

Στο αρχικό πρόγραμμα (Normal), οι χειρισμοί που απαιτούνται δε διαφέρουν από αυτούς που χρειάζονται και σε ένα οποιοδήποτε μοντέλο συμβατικής τεχνολογίας, ενώ στο Sherpa βελτιστοποιείται το σύνολο των λειτουργιών για την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη αυτονομία. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα μειώνει την κατανάλωση ενέργειας, ταυτόχρονα δίνει εντολή στο σύστημα πλοήγησης να εντοπίσει τον πλησιέστερο σταθμό φόρτισης, αλλά και περιορίζει την τελική ταχύτητα στα 80 χλμ./ώρα, όπως και την απόκριση του πεντάλ επιτάχυνσης.

Συνολικά το «500» διακρίνεται για την «αέρινη» συμπεριφορά του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται γενικότερα στο χειρισμό του. Το τιμόνι του είναι ιδιαίτερα ελαφρύ και δεν προδιαθέτει για σπορτίφ αναζητήσεις, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτός ο προορισμός του. Εντός πόλης θα εκτιμηθεί από τον χρήστη του, ο οποίος πολύ εύκολα θα δει την ένδειξη κατανάλωσης να «κάθεται» ακόμα και κάτω από τις 6,5 kWh/χλμ., με το «500» να «γράφει» άνετα σχεδόν 330 χλμ. πριν χρειαστεί φόρτιση.

Συνολικά το ηλεκτρικό Fiat φέρνει μια εντελώς νέα εικόνα στην γκάμα, ενώ ειδικότερα στις πλουσιότερες εκδόσεις ο εξοπλισμός του περιλαμβάνει ακόμα και ένα πλήρες πακέτο τεχνολογιών και προηγμένων συστημάτων υποβοήθησης οδήγησης (ADAS), αυτόνομης οδήγησης επιπέδου 2.

Ξέρεις από Vespa;

Φυσικά και δε θα μπορούσε η Vespa να μείνει αδιάφορη εμπρός στις σύγχρονες οικολογικές εξελίξεις, οπότε και έκανε τη δική της στροφή προς την ηλεκτροκίνηση. Για την κίνησή της φροντίζει ένας ηλεκτροκινητήρας 3,6 kW (με μέγιστη τιμή τα 4 kW), που τροφοδοτείται από μία μπαταρία ιόντων λιθίου 4,2 kWh. Το αποτέλεσμα είναι ένα σύνολο με ιδιαιτερότητες ανάλογες των electrified τετράτροχων παραλλαγών. Παρά την κρατική επιδότηση, η τιμή των 6.590 ευρώ της Vespa Elettrica 70 km/h δεν μπορεί να θεωρηθεί χαμηλή, ειδικά μάλιστα εάν τη συγκρίνεις με ένα αποτελεσματικότερο βενζινοκίνητο σκούτερ, ακόμα και αν συνυπολογιστούν τα οφέλη από το χαμηλό κόστος χρήσης και τις ελάχιστες ανάγκες συντήρησης.

Όπως και με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η εμπειρία οδήγησης είναι αρκετά διαφορετική. Η ενεργοποίησή της από τον σχετικό διακόπτη δε συνοδεύεται από κανέναν τετράχρονο θόρυβο (ή την πάλαι ποτέ «διχρονίλα»). Ανοίγεις το ride-by-wire ηλεκτρονικό γκάζι και όλα εκτυλίσσονται απόλυτα ήσυχα και αβίαστα. Η τοποθέτηση της μπαταρίας χαμηλά κάτω από τη σέλα χαρίζει μια καλοζυγισμένη αίσθηση στις στροφές, και της επιτρέπει να ελίσσεται με απίστευτη ευκολία μέσα στην κίνηση, ενώ η ανάρτηση αποσβένει αρκετά ικανοποιητικά τις κακοτεχνίες του δρόμου.

Κλείνοντας το γκάζι, η επιβράδυνση από το σύστημα ανάκτησης (KERS) είναι τόση όση θα χρειαστεί κανείς τις περισσότερες φορές ακολουθώντας τη ροή της κίνησης, ενώ για το κάτι παραπάνω το τυπικό σύστημα φρένων φτάνει και περισσεύει. Τα 200 Nm της ροπής μπορούν να αντεπεξέλθουν κατά την επιτάχυνση στο βάρος ενός κανονικού αναβάτη, ενώ, ακόμα και αν χρειαστεί να ανέβει κάποιος συνεπιβάτης, η κατάσταση δε γίνεται απαγορευτική, αλλά σίγουρα απαιτείται η δέουσα υπομονή.

Το ίδιο ισχύει και με την τελική ταχύτητα των 70 χλμ./ώρα, κάτι που σημαίνει ότι ακόμα και τα βαρέος τύπου οχήματα μπορεί να θελήσουν να σε προσπεράσουν σε μια λεωφόρο, ενώ πολύ δύσκολα μπορεί να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για κάποια μικρή εκδρομή. Μέσα στα δρομάκια είναι τόσο ήσυχη, που θα πρέπει να έχεις το νου σου στους πεζούς. Μπορείς να ενεργοποιήσεις ένα προειδοποιητικό buzzer, που σύντομα όμως αποδεικνύεται ηχητικό beater για τα αυτιά σου, παρά την προστασία του κράνους.

Υπολογίστε ότι θα χρειαστούν 4 ώρες για μία πλήρη φόρτιση (δεν υπάρχει δυνατότητα ταχυφόρτισης) μέσω μιας κοινής πρίζας 220V, με το αντίστοιχο βύσμα να βρίσκεται κάτω από τη σέλα. Εμείς, πάντως, που δε βρήκαμε κάποια μπαλαντέζα, δε δυσκολευτήκαμε καθόλου να τη στριμώξουμε σε μια άκρη των ισόγειων γραφείων μας… Η αυτονομία που ανακοινώνεται είναι 70 χλμ., κάτι που αποδείχθηκε αρκετά ρεαλιστικό. Βέβαια υπάρχει και το πρόγραμμα ECO, που επεκτείνει θεωρητικά την ακτίνα δράσης της στα 100 χλμ., καθώς όμως η τελική ταχύτητα περιορίζεται δραστικά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι έτσι μετατρέπεσαι πια σε κινούμενο εμπόδιο. Οι εν γένει δυνατότητες ενός ηλεκτροκινητήρα επιτρέπουν την ύπαρξη όπισθεν, κάτι περιττό, αφού ακόμα και μια εκπρόσωπος του ασθενούς φύλου μπορεί να κουμαντάρει εύκολα τα κιλά της Elettrica.

Εκεί που σίγουρα δε θα χρειαστεί να γίνει καμία παραχώρηση είναι στα τεχνολογικά θέματα. Η TFT οθόνη των 4,3 ιντσών απεικονίζει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες ανεξαρτήτως φωτεινότητας του περιβάλλοντος, ενώ προσφέρει συνδεσιμότητα μέσω bluetooth και δυνατότητα χειρισμού μέσω φωνητικών εντολών. Ο αναβάτης, μέσω της εταιρικής εφαρμογής, έχει πρόσβαση σε μια γκάμα επιπλέον δυνατοτήτων ή πληροφοριών, ενώ μπορεί να αξιοποιεί με ασφάλεια το smartphone (υπάρχει ακόμα και θύρα USB για τη φόρτιση) για κλήσεις και μουσική, χάρη στο (έξτρα) jet κράνος της Vespa.

Στους χρωματισμούς η Vespa Elettrica θυμίζει κάτι από Ford Model T, καθώς ο υποψήφιος αγοραστής μπορεί να την παραγγείλει σε όποιο χρώμα θέλει… αρκεί να είναι ασημί μεταλλικό. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχει καμία εναλλακτική, μιας και μπορεί να επιλέξει κάποιον από τους έξι χρωματισμούς που προσφέρονται για το περίγραμμα στην ποδιά, στους τροχούς, στη σέλα και στο λογότυπο.

To the point

Πρόκειται για δύο status symbol, με κοινό γνώρισμα το ότι δημιουργήθηκαν εν μέσω δύσκολων οικονομικών περιόδων για να καλύψουν το ζητούμενο της οικονομικής μετακίνησης. Παρ’ όλα αυτά, και τα δύο «ρίζωσαν» – το καθένα στο χώρο του-, χάρη στο ότι πέτυχαν να προσαρμόσουν το χαρακτήρα τους στο ζητούμενο κάθε εποχής. Σήμερα δείχνουν για ακόμα μία φορά εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα, με τη Vespa μάλιστα να αποτελεί έναν από τους πρωτοπόρους του δικού της χώρου, που συγκριτικά με αυτόν του αυτοκινήτου βρίσκεται στα σπάργανα.

Ειδικότερα κάνοντας λόγο για το Fiat 500, δεν πρόκειται απλώς για ακόμα ένα ηλεκτρικό, αλλά για μια απόλυτα ολοκληρωμένη πρόταση αστικής μετακίνησης μηδενικών ρύπων. Ολοκληρωμένο από άποψη χρηστικότητας και κυρίως αυτονομίας, με τιμοκατάλογο που δεν «τρομάζει», τηρουμένων των αναλογιών, και πάντα με το έξτρα ατού της εμφάνισης, δείχνει ικανό να «σηκώσει» για ακόμα κάποια χρόνια το βάρος του ονόματός του.

FIAT 500

ΜΕΓ. ΙΣΧΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑ: 87 kW (118 ίπποι) > ΜΕΓ. ΡΟΠΗ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑ: 220 Nm > ΤΥΠΟΣ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ: Ιόντων λιθίου > ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ (ΜΙΚΤΗ): 42 kWh > ΧΡΟΝΟΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣ: 0%-80% σε 35 λεπτά σε Wallbox 11 kW, 0%-100% σε 8 ώρες σε Wallbox 7,4 kW, 0%-80% σε 35 λεπτά με ταχυφορτιστή 85 kW > ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ: Έως 300-303 χλμ. μικτός κύκλος (WLTP), έως 435-437 χλμ. αστικός κύκλος (WLTP), 338 χλμ. (4Τ) > 0-50 ΧΛΜ./ΩΡΑ: 3,1 δλ. > 0-100 ΧΛΜ./ΩΡΑ: 9 δλ. > ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ: 150 χλμ./ώρα > ΜΗΚ.xΥΨ.xΠΛ.: 3.632×1.683×1.527 χλστ. > ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ: 2.322 χλστ. > ΒΑΡΟΣ: 1.330 κιλά 

VESPA ELEΤTRICA 70 km/h

ΙΣΧΥΣ: 3,6 kW (μέγιστη 4 kW) > ΡΟΠΗ: 200 Nm > ΚΙΒΩΤΙΟ: Αυτόματο 1 σχέσης συν όπισθεν > ΑΝΑΡΤΗΣΗ EΜΠΡΟΣ: Μονόμπρατσο με ένα υδραυλικό αμορτισέρ > ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΠΙΣΩ: Υδραυλικό αμορτισέρ > ΤΡΟΧΟΙ: 12’’ εμπρός, 11’’ πίσω > ΦΡΕΝΑ: Δίσκος 200 χλστ. εμπρός, Ταμπούρο 140 χλστ. πίσω > ΜΗK.xΠΛ.: 1.870×735 χλστ. > ΜΕΤΑΞΟΝΙΟ: 1.350 χλστ. > ΜΠΑΤΑΡΙΑ: 4,2 kWh ιόντων λιθίου > ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ: 100 (eco), 70 (power) χλμ. > ΤΕΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ: 70 χλμ./ώρα > ΕΚΠΟΜΠΗ CO2: 0 γρ./χλμ.