H παγκόσμια αγορά για τις «καθαρές» τεχνολογίες πρόκειται να αυξηθεί από 700 δισεκατομύρια δολάρια το 2023 σε περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2035, κοντά στην αξία της παγκόσμιας αγοράς αργού πετρελαίου τα τελευταία χρόνια.

Η λεπτομερής ανάλυση του International Energy Agency (IEA) που δημοσιεύτηκε προσφατα δείχνει την πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ ενεργειακών, βιομηχανικών και εμπορικών πολιτικών, καθώς κάθε χώρα προσπαθεί από την πλευρά της να διασφαλίσει τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις οικονομικές της ευκαιρίες. Η ταχεία διάδοση των τεχνολογιών «καθαρής» ενέργειας προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις χώρες που επιθυμούν να τις κατασκευάσουν και να τις εμπορεύονται, αλλά και δύσκολες αποφάσεις για τις κυβερνήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν εντάσεις και συμβιβασμούς με βάση τις βιομηχανικές και εμπορικές πολιτικές που επιλέγουν να ακολουθήσουν, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του ΙΕΑ.

Η έκθεση «Energy Technology Perspectives 2024» επικεντρώνεται στις προοπτικές των έξι κορυφαίων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας που κατασκευάζονται μαζικά: ηλιακά φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μπαταρίες, ηλεκτρολύτες και αντλίες θερμότητας. Με βάση τις σημερινές πολιτικές, η παγκόσμια αγορά για τις τεχνολογίες αυτές πρόκειται να αυξηθεί από 700 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 σε περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2035, κοντά στην αξία της παγκόσμιας αγοράς αργού πετρελαίου τα τελευταία χρόνια. Το εμπόριο καθαρών τεχνολογιών αναμένεται επίσης να αυξηθεί απότομα. Σε μια δεκαετία, θα υπερτριπλασιαστεί και θα φθάσει τα 575 δισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερο από 50% μεγαλύτερο από το σημερινό παγκόσμιο εμπόριο φυσικού αερίου.

Η έκθεση, η οποία εξετάζει επίσης βασικά υλικά, όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο, παρέχει ένα πρώτο στο είδος του αναλυτικό πλαίσιο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, καθώς περιηγούνται στο δυναμικό και πολύπλοκο τοπίο της παραγωγής και του εμπορίου καθαρής ενέργειας. Βασισμένη σε ένα πρόσφατα συγκεντρωμένο σύνολο δεδομένων και σε ποσοτική μοντελοποίηση με βάση τις πολιτικές των χωρών, η «Energy Technology Perspectives 2024» χαρτογραφεί την τρέχουσα κατάσταση της παραγωγής και του εμπορίου καθαρής ενέργειας και τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται να εξελιχθούν. Με τον τρόπο αυτό, διερευνά πώς οι χώρες που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης μπορούν να επωφεληθούν από τα οφέλη της αναδυόμενης ενεργειακής οικονομίας, επιδιώκοντας παράλληλα να διασφαλίσουν ασφαλείς και οικονομικά αποδοτικές μεταβάσεις στην καθαρή ενέργεια.

«Η αγορά καθαρών τεχνολογιών πρόκειται να πολλαπλασιαστεί σε αξία την επόμενη δεκαετία, φτάνοντας όλο και περισσότερο τις αγορές ορυκτών καυσίμων. Καθώς οι χώρες προσπαθούν να καθορίσουν το ρόλο τους στη νέα ενεργειακή οικονομία, τρεις ζωτικοί τομείς πολιτικής, η ενέργεια, η βιομηχανία και το εμπόριο συνδέονται όλο και περισσότερο μεταξύ τους. Ενώ αυτό αφήνει τις κυβερνήσεις μπροστά σε δύσκολες και περίπλοκες αποφάσεις, αυτή η νέα έκθεση του ΙΕΑ παρέχει μια ισχυρή σε δεδομένα βάση για τις αποφάσεις τους», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ Fatih Birol. «Οι μεταβάσεις στην καθαρή ενέργεια παρουσιάζουν μια σημαντική οικονομική ευκαιρία, όπως έχουμε δείξει, οι χώρες δικαίως επιδιώκουν να επωφεληθούν από αυτήν. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προσπαθήσουν να αναπτύξουν μέτρα που θα προωθούν επίσης τον ανταγωνισμό, την καινοτομία και τη μείωση του κόστους, καθώς και την πρόοδο προς την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών τους στόχων».

Η αύξηση της παγκόσμιας αγοράς καθαρών τεχνολογιών συνοδεύεται από ένα κύμα επενδύσεων-ρεκόρ στην παραγωγή καθαρών τεχνολογιών, καθώς οι χώρες προσπαθούν να ενισχύσουν την ενεργειακή τους ασφάλεια, να διατηρήσουν το οικονομικό τους πλεονέκτημα και να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων. Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αυτών συγκεντρώνεται στις χώρες και τις περιφέρειες που έχουν ήδη εδραιώσει τη θέση τους και επιδιώκουν να την ενισχύσουν: Η Κίνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ, όλο και περισσότερο η Ινδία. Ωστόσο, παρά τον ισχυρό αντίκτυπο του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την «καθαρή» βιομηχανία και των κινήτρων που συνδέονται με την παραγωγή της Ινδίας, η Κίνα πρόκειται να παραμείνει η παγκόσμια παραγωγική δύναμη για το μέλλον. Με τις σημερινές πολιτικές, οι εξαγωγές της σε καθαρές τεχνολογίες πρόκειται να υπερβούν τα 340 δισεκατομμύρια δολάρια το 2035, ποσό που ισοδυναμεί περίπου με τα προβλεπόμενα φέτος έσοδα από εξαγωγές πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μαζί.

Σήμερα, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 5% της αξίας που παράγεται από την παραγωγή καθαρών τεχνολογιών. Ωστόσο, το «Energy Technology Perspectives 2024» τονίζει ότι η πύλη της νέας οικονομίας της καθαρής ενέργειας παραμένει ανοιχτή σε χώρες που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Προσδιορίζει τις βασικές ευκαιρίες για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες με βάση την αξιολόγηση ανά χώρα περισσότερων από 60 δεικτών, όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, οι υποδομές για την ενέργεια και τις μεταφορές, η διαθεσιμότητα πόρων και το μέγεθος της εγχώριας αγοράς.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι πέρα από την εξόρυξη και την επεξεργασία κρίσιμων ορυκτών, οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, η Νοτιοανατολική Ασία θα μπορούσε να γίνει ένα από τα φθηνότερα μέρη για την παραγωγή πολυπυριτίου και πλακών για ηλιακούς συλλέκτες μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, ενώ η Λατινική Αμερική και ιδίως η Βραζιλία έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει την κατασκευή ανεμογεννητριών για εξαγωγή σε άλλες αγορές της αμερικανικής ηπείρου. Η Βόρεια Αφρική έχει τα συστατικά για να γίνει κόμβος κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων εντός της επόμενης δεκαετίας, ενώ διάφορες χώρες στην υποσαχάρια Αφρική θα μπορούσαν να παράγουν σίδηρο με υδρογόνο χαμηλών εκπομπών.