4Τ CLASSIC

James Dean: Αστέρι του Χόλιγουντ και παραλίγο αστέρι των αγώνων

30 Σεπ 2022

Ο μύθος και τα γεγονότα για τον James Dean, τον σπουδαίο σταρ του Χόλιγουντ που χάθηκε σαν σήμερα, οδηγώντας μια αγωνιστική Porsche.

Σαν σήμερα το 1955 έσβησε σε μια ασημένια αγωνιστική Porsche 550 Spyder ένας από τους σπουδαιότερους αστέρες του Χόλιγουντ, ο James Dean.

Πόσος μύθος κυκλοφορεί σχετικά με εκείνο το ατύχημα; Πολύς. Θα σας δώσουμε χαρακτηριστικά ένα απόσπασμα από ταινία του βραβευμένου Νίκου Νικολαΐδη:

«Εκείνο το βράδυ που λες, καβάλησε την ασημένια Πόρσε Σπάιντερ και ξεχύθηκε στον αυτοκινητόδρομο με εκατό μίλια την ώρα. Έβρεχε κιόλας, εντάξει; Ώσπου σε μια στροφή πάνω, κοντά στο Πάσο Ρόμπλες της Καλιφόρνια, την τσάκισε πάνω σε ένα άλλο αυτοκίνητο και το κεφάλι του χωρίστηκε από το σώμα του. Νύχτα, 30 του Σεπτέμβρη… Και μετά η μάνα του και ο πατέρας του την φορτώσανε σε μια νταλίκα, την γυρνάγανε στην Αμερική, την δείχνανε στη νεολαία και μαζέψανε του κόσμου τα δολάρια».

Ας αρχίσουμε από το τέλος. Ο James Dean ορφάνεψε σε ηλικία 9 χρονών και μεγάλωσε με θείους του, θα ήταν αδύνατον λοιπόν οι γονείς του να περιφέρουν τα απομεινάρια του αυτοκινήτου για εμπορικούς σκοπούς. Κάποιος επιχειρηματίας περιέφερε πράγματι το κουφάρι μιας άλλης Porsche και ισχυριζόταν ότι δήθεν ήταν του James Dean. Συνέβη πράγματι 30 Σεπτεμβρίου το ατύχημα αλλά δεν ήταν βροχερή νύχτα, ήταν μια ηλιόλουστη μέρα. Δεν ήταν στροφή αλλά ευθεία και δεν έπεσε ο Dean σε ένα άλλο αυτοκίνητο, δική του ήταν η προτεραιότητα, συνεπώς το άλλο αυτοκίνητο έπεσε πάνω του. Στο πιστοποιητικό θανάτου αναφέρεται ως αιτία ο σπασμένος αυχένας και όχι αποκεφαλισμός. Δεν έτρεχε με 100 μίλια την ώρα αλλά μόλις με 65, σύμφωνα με τα ντοκουμέντα, και δεν οδηγούσε στα χαμένα αλλά κάπου πολύ συγκεκριμένα και για πολύ συγκεκριμένο σκοπό.

Θεωρείται η τελευταία φωτογραφία του James Dean. Οδηγεί την Porsche, με συνοδηγό τον εργοστασιακό μηχανικό Rolf Wutherick. Η ταχύτητα τη στιγμή της φωτογραφίας ήταν προφανώς πολύ χαμηλή, αλλιώς ο αέρας θα έπαιρνε την καύτρα από το τσιγάρο.

Ήταν παγκόσμιο φαινόμενο η μυθομανία σχετικά με τον θάνατο του James Dean. O Βρετανός ηθοποιός Sir Alec Guinness ισχυριζόταν ότι είχε ξαφνικό προαίσθημα μόλις είδε την Porsche, και προειδοποίησε τον Dean ότι αν την οδηγήσει, την επόμενη Πέμπτη το βράδυ δε θα ζει και πράγματι, όπως λέει εδώ ο Guinness, «την επόμενη Πέμπτη το απόγευμα σκοτώθηκε».

Μα κάθε άνθρωπος που δεν είναι και πολύ εύπιστος, με μια απλή έρευνα εντοπίζει ένα βασικό κενό στους ισχυρισμούς του Βρετανού ηθοποιού: η μοιραία 30^η Σεπτεμβρίου 1955 δεν ήταν Πέμπτη αλλά Παρασκευή, όπως σήμερα.

Άλλος μύθος λέει πως τα εξαρτήματα από εκείνη την “καταραμένη” Porsche συνέχισαν να προκαλούν ατυχήματα σε όποιο αυτοκίνητο κι αν τοποθετούνταν, μα αυτό δεν αξίζει καν να σχολιαστεί. Αν έχετε υπομονή, μπορείτε να διαβάσετε σχετικά στο άρθρο του Motorsport.

Ας πάρουμε λοιπόν τα γεγονότα.

Ο James Byron Dean γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1931, κοντά στην Ινδιανάπολη, και μεγάλωσε με ένα όνειρο, μια μέρα να τρέξει στον περίφημο αγώνα 500 Μιλίων της Ινδιανάπολης. Η ηθοποιία προέκυψε, λόγω έμφυτου ταλέντου και εμφάνισης, πρώτα στα θέατρα της Νέας Υόρκης, ύστερα στην τηλεόραση και τέλος στα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.

Ο James Dean με την Porsche 356, λίγο πριν την εκκίνηση του πρώτου του αγώνα

Σε αυτό το κατατοπιστικό όσον αφορά την εφηβεία του Dean μικρό ντοκιμαντέρ μπορείτε να δείτε για τη μεγάλη του αγάπη στην ταχύτητα, και για την πρώτη του μοτοσικλέτα στα 16.

Όταν λοιπόν άρχισε να κερδίζει αμοιβές σταρ, από τις δύο πρώτες του ταινίες, Ανατολικά της Εδέμ και Επαναστάτης Χωρίς Αιτία, αγόρασε μια Porsche 356 και, αφού εξασκήθηκε οδηγώντας τη στις στροφές του περίφημου Mulholland Drive, δήλωσε συμμετοχή στον πρώτο του αγώνα.

Ήταν άραγε εξίσου χαρισματικός στο τιμόνι όσο στην υποκριτική; Ο Steve McQueen τερμάτισε 2^ος γενικής και νικητής κλάσης στις 12 Ώρες του Sebring και ο Paul Newman 2^ος γενικής στο LeMans. Πόσο καλός όμως ήταν ο James Dean; Γιατί και άλλες διασημότητες δοκίμασαν στους αγώνες, με απογοητευτικά όμως αποτελέσματα.

Πρώτος αγώνας του Dean ήταν στο Palm Springs τον Μάρτιο του 1955. Συμμετείχαν μόνο πρωτάρηδες. Ο James Dean νίκησε εκείνο τον αγώνα!

Ο σταρ του Χόλιγουντ ξεκίνησε λοιπόν την αγωνιστική του καριέρα νικηφόρα. Την επόμενη μέρα έτρεξε στον κυρίως αγώνα, μαζί με τους έμπειρους αγωνιζόμενους, και τερμάτισε 2^ος.

Ο δεύτερος αγώνας του ήταν ένα μήνα αργότερα, στο Bakersfield, όπου τερμάτισε νικητής της κλάσης μέχρι 1.500 cc και 3^ος γενικής.

Ο τρίτος και τελευταίος του αγώνας ήταν τον ίδιο Μάιο στη Santa Barbara. Καθώς ήθελε να πάρει πλάνα από τους άλλους αγωνιζόμενους με την ερασιτεχνική του κάμερα, έχασε τις δοκιμές και εκκίνησε 18^ος. Στον αγώνα ανέβηκε 4^ος, πριν τινάξει το μοτέρ του.

Στο μεταξύ, έμαθαν από το στούντιο ότι έτρεχε σε αγώνες, φοβήθηκαν μην τον χάσουν σε κάποιο ατύχημα και του απαγόρεψαν να τρέχει, ώσπου να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα της 3^ης του ταινίας, Ο Γίγας.

Τραγικά και προφητικά, εδώ τον βλέπουμε σε συνέντευξή του, λίγο καιρό πριν το μοιραίο ατύχημα, να δηλώνει ότι δε φοβάται στην πίστα αλλά στο δημόσιο δρόμο, επειδή στην πίστα, στον αγώνα, υπάρχουν κανόνες και τιμωρείται όποιος δεν τους τηρεί, ενώ στο δημόσιο δρόμο κυκλοφορούν πολλοί απρόσεκτοι, και να συμβουλεύει τα νέα παιδιά να μην τρέχουν στο δημόσιο δρόμο αλλά σε πίστες.

Εκείνη την ίδια περίοδο δήλωνε σε συνέντευξή του ότι στη διάρκεια ενός αγώνα ταχύτητας αισθάνεται περισσότερο πλήρης και ολοκληρωμένος παρά σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα.

Ήταν όμως υψηλού επιπέδου οδηγός αγώνων; Αν και στους πρώτους τρεις αγώνες του έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα, ήταν αγώνες τοπικού χαρακτήρα. Με βεβαιότητα δε μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα, αφού δεν πρόλαβε καν να τρέξει σε αγώνα εθνικού επιπέδου.

Το βέβαιο είναι ότι έπαιρνε τόσο σοβαρά τη συμμετοχή του στους αγώνες, που παρήγγειλε μια Porsche 550 Spyder, με 4 εκκεντροφόρους, και προσέλαβε ταυτόχρονα έναν εργοστασιακό μηχανικό της Porsche, τον Rolf Wutherick.

Διάλεξε να τρέχει με τον αριθμό 130, επειδή οι κανονισμοί δεν επέτρεπαν τον αριθμό 13, που ήταν μαζί με το 3 τα τυχερά του νούμερα.

Τον Σεπτέμβριο ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα της ταινίας και προς τα τέλη του μήνα παρέλαβε την Porsche. Στην πρώτη βόλτα, στο Mulholland Drive, τη γρατζούνισε παρασύροντας έναν κάδο απορριμμάτων.

Το Σαββατοκύριακο 1 & 2 Οκτωβρίου 1955 είχε αγώνα στο Salinas, περίπου 300 μίλια βόρεια του Χόλιγουντ. Ασφαλώς θα πήγαινε να τρέξει με την 550.

Όμως το μοτέρ ήταν άστρωτο, οπότε ο Wutherick τον συμβούλεψε να πάνε στο Salinas οδηγώντας το αυτοκίνητο, ώστε να το ροντάρουν, και επιπλέον ο Dean να το συνηθίσει πριν τον αγώνα, και να το φέρουν πίσω στο τρέιλερ το βράδυ της Κυριακής.

Η προτελευταία φωτογραφία του James Dean, στο βενζινάδικο που φουλάρισε την Porsche. Πίσω διακρίνεται το στέισιον με το τρέιλερ που θα έφερνε πίσω το αυτοκίνητο μετά τον αγώνα.

Ξεκίνησαν λοιπόν κονβόι την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 1955 για το Salinas, μπροστά ο James Dean με την Porsche 550 και συνοδηγό τον μηχανικό, και πίσω το στέισιον με το τρέιλερ, που οδηγούσε ο φίλος του Dean, Bill Hickman, μετέπειτα κορυφαίος κασκαντέρ του Χόλυγουντ, χάρη στον οποίο γυρίστηκαν οι εκπληκτικές σκηνές καταδίωξης στο Bullitt και το French Connection.

Πόσο γρήγορα πήγαινε εκείνη τη μοιραία μέρα ο James Dean; Λέγεται πως, σε ένα αναψυκτήριο που σταμάτησε συνάντησε δυο άλλους αγωνιζόμενους , που πήγαιναν κι εκείνοι για το Salinas, και τους είπε ότι έφτασε ήδη την Porsche στα 120 μίλια την ώρα.

Πάντως, σε μια ευθεία που τον σταμάτησε τροχονόμος και του έδωσε κλήση για υπερβολική ταχύτητα, φαίνεται να παραβιάζει μόλις κατά 16 χλμ/ώρα το όριο ταχύτητας, από τα 55 στα 65 μίλια/ώρα.

Στην κλήση που έλαβε δύο ώρες πριν το ατύχημα, βλέπουμε ότι ο James Byron Dean, που γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1931, με διεύθυνση εργασίας τα στούντιο της Warner Bros, παραβίασε το όριο ταχύτητας από τα 55 στα 65 μίλια ανά ώρα, την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 1955, ώρα 3:30 μμ. Καιρός καθαρός, κίνηση φυσιολογική, κατάσταση δρόμου καλή. Όχημα Porsche, που ανήκε στον ίδιο.

Το ατύχημα συνέβη στις 5:45 το απόγευμα. Ο James Dean οδηγούσε δυτικά και είχε τον Ήλιο κόντρα. Από το αντίθετο ρεύμα ερχόταν ένας φοιτητής πολυτεχνείου, που επέστρεφε στο πατρικό του για Σαββατοκύριακο, οδηγώντας ένα Ford σεντάν.

Ο φοιτητής έστριψε αριστερά σε διασταύρωση, παραβιάζοντας την προτεραιότητα του James Dean που ερχόταν κανονικά. Το βαρύ, σιδερένιο, ψηλό σεντάν συνέθλιψε την πανάλαφρη, αλουμινένια, χαμηλή Porsche.

O μηχανικός εκτοξεύθηκε από το αυτοκίνητο και επέζησε με σοβαρά τραύματα, όμως δε θυμόταν τίποτα πριν και μετά το ατύχημα. Ο φοιτητής τραυματίστηκε ελαφρύτερα.

Ο James Dean βρισκόταν στην πλευρά της Porsche που εμβολίστηκε.

Λέγεται πως μια περαστική πρώην νοσοκόμα, που σταμάτησε στο ατύχημα, εντόπισε ασθενή σφυγμό. Στις φωτογραφίες πάντως που τον βάζουν στο ασθενοφόρο φαίνεται να έχουν πλήρως σκεπασμένο το φορείο. Θα μας επιτρέψετε να μη βάλουμε κάποια φωτογραφία από το ατύχημα.

Επαναστάτης Χωρίς Αιτία

Ο James Dean έγινε ο μόνος ηθοποιός που κέρδισε δύο υποψηφιότητες για Oscar μετά τον θάνατό του. Μολονότι πρόλαβε να παίξει σε τρεις μόνο ταινίες, σήμερα αναγνωρίζεται επίσημα ως ένας από τους 20 πιο σπουδαίους στην ιστορία του Χόλυγουντ.

Χάθηκε σαν σήμερα τo 1955, Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, οδηγώντας μια ασημένια Porsche προς τον αγώνα του Salinas.