Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια ιστορίας και με αυτή την αφορμή, παρουσιάζουμε τους Πρωταθλητές Κατασκευαστών αυτών των ετών - Το τρίτο μέρος, αφορά στη δεκαετία του 1990.

Η δεκαετία του ’90 αποτέλεσε περίοδο σημαντικών διαφοροποιήσεων για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ, που είχε πια αποκτήσει μεγάλη δυναμική στο διεθνές στερέωμα του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Κατά τη δεκαετία του ’70 τέθηκαν οι βάσεις, ενώ την “έκρηξη” και πτώση της δεκαετίας του ’80 ακολούθησε μια πιο σταθερή και ισορροπημένη, τάση βελτίωσης κατά τη δεκαετία του 1990.

Τα αυτοκίνητα του Group A, που ήταν προσιτά και για ιδιώτες, βελτιώνονταν διαρκώς και η ομοιότητά τους, έστω εξωτερικά, με τα αντίστοιχα οχήματα παραγωγής, σε συνδυασμό με τις συνολικές πολιτικοοικονομικές αλλαγές στον πλανήτη, προσέλκυσαν αρκετούς κατασκευαστές.

Πέραν των Ευρωπαίων, εκτεταμένη ήταν και η παρουσία της Ιαπωνίας, αφού δίπλα στις πιο παραδοσιακές Toyota, Nissan-Datsun, παρατάχθηκαν με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία οι Subaru, Mitsubishi και Mazda.

Στα σημαντικότερα γεγονότα αυτής της δεκαετίας, συγκαταλέγεται η αποχώρηση της Lancia από το θεσμό, καθώς και η υιοθέτηση των “World Rally Cars“, που έκαναν ντεμπούτο το 1997 και παρέμειναν στο προσκήνιο έως το 2021.

Σταθερή πρόοδος και διαφορετικοί Πρωταθλητές Κατασκευαστών

Η αρχή της δεκαετίας του ’90, βρήκε την Lancia να κυριαρχεί. Έχοντας κεκτημένη ταχύτητα από τους 3 τίτλους στα τέλη της δεκαετίας του ’80, οι Ιταλοί παρέμειναν στην κορυφή για δύο χρόνια.

Ωστόσο, οι Ιάπωνες και κυρίως η Toyota είχαν προοδεύσει και κοιτούσαν στα μάτια τους αναμφισβήτητους κυρίαρχους του WRC εκείνης της περιόδου.

Σε επίπεδο Πρωταθλημάτων Κατασκευαστών, η δεκαετία του ’90 ξεκίνησε όπως ολοκληρώθηκε η προηγούμενη, δηλαδή με την Lancia να κατακτά 3 συνεχόμενους τίτλους.

Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση η εικόνα ήταν διαφορετική, αφού όπως προαναφέραμε η αντίσταση κυρίως από την Toyota είχε αυξηθεί, ενώ το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1992, ήταν το τελευταίο για την ιταλική ομάδα, η οποία συνδέθηκε όσο καμία με τους φιλάθλους ανά τον κόσμο, καθώς και τη χορηγία της Martini.

Το 1990, οι Ιταλοί αναδείχθηκαν Πρωταθλητές Κατασκευαστών με 6 νίκες σε 12 αγώνες, ωστόσο ο τίτλος Οδηγών κατέληξε, για πρώτη φορά, στους Carlos Sainz και Luis Moya, που οδηγούσαν Toyota Celica GT4 ST-165 και πέτυχαν την παρθενική νίκη της καριέρας τους στο Ράλλυ Ακρόπολις.

Η επόμενη χρονιά (1991), περιλάμβανε σκληρή μάχη μεταξύ των Lancia και Toyota, στην τελευταία σεζόν των HF Integrale 16V και Celica GT4 ST-165, με τους Ιταλούς να σφραγίζουν το νταμπλ στον τελευταίο αγώνα.

Συγκεκριμένα, η Lancia κατέκτησε το Πρωτάθλημα Κατασκευαστών, ενώ με τη νίκη τους στο Ράλλυ RAC οι Juha Kankkunen και Juha Piironen, που είχαν κερδίσει και στο Ράλλυ Ακρόπολις, επικράτησαν τελικά των Sainz-Moya.

Ενόψει 1992, με τον ανταγωνισμό να έχει ενταθεί χάρη στην παρουσία των Ford, Subaru, Mitsubishi και δευτερευόντως Nissan, οι Lancia και Toyota παρουσίασαν νέα αυτοκίνητα.

Οι Ιταλοί συμμετείχαν με την Lancia Delta HF Integrale (Deltona), που θύμιζε λίγο την S4, ενώ οι Ιάπωνες εξέλιξαν την Toyota Celica ST-185, που χαρακτηρίστηκε ως “Carlos Sainz”.

Η Lancia κατέκτησε τη νίκη σε 8 από τους 14 αγώνες και μαζί, το 10ο και τελευταίο όπως αποδείχθηκε, Πρωτάθλημα Κατασκευαστών στην ιστορία της.

Ωστόσο, το νταμπλ δεν έγινε καθώς οι Didier Auriol-Bernard Ocelli που πέτυχαν 6 νίκες (Μόντε Κάρλο, Κορσική, Ακρόπολις, Αργεντινή, Φινλανδία, Αυστραλία), είχαν αρκετές εγκαταλείψεις και έχασαν τον τίτλο από τους Carlos Sainz-Luis Moya, οι οποίοι ανέβηκαν στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου 4 φορές (Σαφάρι, Νέα Ζηλανδία, Ισπανία, RAC) αλλά ήταν πιο σταθεροί.

Στο τέλος του 1992, η Lancia σταμάτησε την εργοστασιακή εμπλοκή και παραχώρησε τα… κλειδιά στο Jolly Club, που ανέλαβε την υποστήριξη της τελευταίας χρονιάς των Delta HF Integrale, το 1993.

Ταυτόχρονα, οι Kankkunen, Auriol και Sainz έκαναν αντίστροφες διαδρομές, με τον Φινλανδό να κατακτά τον 4ο και τελευταίο τίτλο της καριέρας του, με 3η μάλιστα διαφορετική ομάδα.

Παράλληλα, ο δρόμος για την Toyota είχε ανοίξει, οπότε απούσης της Lancia, οι Ιάπωνες πανηγύρισαν δύο συνεχόμενους τίτλους Κατασκευαστών (1993, 1994), με 12 νίκες σε 23 αγώνες.

Σε αυτές τις δύο σεζόν, οι κορυφαίοι οδηγοί της ομάδας εναλλάχθηκαν στους τίτλους, αφού τον Kankkunen διαδέχθηκε ως Παγκόσμιος Πρωταθλητής, το 1994, ο Didier Auriol.

Στο μεταξύ, η αποχώρηση της Lancia είχε φέρει σε πρωταγωνιστικό ρόλο κυρίως τη Subaru και δευτερευόντως την Mitsubishi. Τα μπλε Subaru Impreza με τη χορηγία της καπνοβιομηχανίας 555 έγιναν τα πιο αναγνωρίσιμα αγωνιστικά της εποχής, ενώ συνδέθηκαν ιδιαίτερα με τον Colin McRae.

Ο Σκοτσέζος έγινε ο νεότερος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Ράλλυ -ρεκόρ που διατηρεί μέχρι σήμερα- το 1995, μετά από μάχη μέχρις εσχάτων απέναντι στον Carlos Sainz, ο οποίος είχε βρεθεί από το 1994, όταν κέρδισε στο Ράλλυ Ακρόπολις, στην ομάδα του David Richards.

Όταν ο Colin McRae κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών

Πάντως, η μονομαχία των δύο, που κυρίως στην Ισπανία ξεπέρασε τα όρια του ευ αγωνίζεσθαι, δεν στοίχισε στη Subaru, που με 5 νίκες (Μόντε Κάρλο, Πορτογαλία, Νέα Ζηλανδία, Ισπανία, RAC) σε 8 αγώνες -απότοκο και της τακτικής rotation της FIA που έθεσε εκτός εκείνη τη χρονιά τα Ράλλυ Ακρόπολις και Φινλανδίας,- κατέκτησε τον τίτλο.

Ένα γεγονός που σημάδεψε εκείνη τη χρονιά, ήταν ο μηδενισμός της Toyota και των οδηγών της από τη FIA, καθώς και ο αποκλεισμός των Ιαπώνων από το επόμενο πρωτάθλημα, όταν στο Ράλλυ Ισπανίας διαπιστώθηκε παρατυπία στον περιοριστή του τούρμπο των εργοστασιακών Celica GT-Four.

Το 1996, με τις εργοστασιακές ομάδες να έχουν μειωθεί σε 3 (Subaru, Ford, Mitsubishi), η Subaru διπλασίασε τους τίτλους της στους Κατασκευαστές (3 νίκες σε 9 αγώνες), όμως στους Οδηγούς/Συνοδηγούς είδε τους Tommi Makinen και Seppo Harjanne με Mitsubishi Lancer EVO III να κλέβουν τη δόξα των νικητών στο Ακρόπολις, McRae-Ringer.

Ενόψει 1997 είχαμε ακόμη μια σημαντική αλλαγή κανονισμών, αφού τη θέση των αυτοκινήτων Group A στην κορυφαία κατηγορία του θεσμού, πήραν τα “World Rally Cars” (διαβάστε τo αφιέρωμα Πρωταθλητές Κατασκευαστών αυτής της περιόδου).

Γιατί συνέβη αυτό; Μέχρι τότε, για να παρουσιαστεί ένα αγωνιστικό του Group A έπρεπε να έχει κατασκευαστεί, με ανάλογες προδιαγραφές, σε 2.500 αντίτυπα παραγωγής, γεγονός που αύξανε το κόστος και δυσκόλευε τις εταιρείες.

Θέλοντας να καταστήσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ πιο ελκυστικό, η FIA παρουσίασε τα αυτοκίνητα προδιαγραφών WRC, που εκτός από επιπλέον ελευθερίες σε αεροδυναμικό επίπεδο, αναρτήσεις κ.α., ήταν κυρίως αυτοκίνητα που μπορούν να χαρακτηριστούν ως πρωτότυπα και δε χρειαζόταν η παραγωγή τους σε 2.500 μονάδες.

Πέραν της Mitsubishi, οι υπόλοιποι κατασκευαστές παρουσίασαν αυτοκίνητα προδιαγραφών WRC.

Πρώτοι πρωταθλητές Κατασκευαστών της νέας εποχής αναδείχθηκαν οι Ιάπωνες της Subaru (8 νίκες σε 14 αγώνες, που πέτυχε το “χατ-τρικ” (1995, 1996, 1997).

Ωστόσο, ορισμένα προβλήματα αξιοπιστίας του Impreza WRC, δεν βοήθησαν τους Colin McRae-Nicky Grist που παρά τις 5 νίκες, ολοκλήρωσαν τη σεζόν έναν βαθμό πίσω από τους Πρωταθλητές Tommi Makinen-Risto Mannisenmaki με Mitsubishi Lancer EVO IV.

Τα αυτοκίνητα προδιαγραφών WRC αναζωπύρωσαν το ενδιαφέρον των Κατασκευαστών, με την Toyota να επιστρέφει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ το 1998 και τις Peugeot, Seat, Skoda, Hyundai να ετοιμάζουν τις δικές τους προτάσεις για τα επόμενα χρόνια.

Σε αγωνιστικό επίπεδο, η Mitsubishi κατέκτησε το Πρωτάθλημα Κατασκευαστών για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία της. Πρωτεύοντα ρόλο σε αυτό έπαιξαν οι Tommi Makinen-Risto Mannisenmaki, με τον Φινλανδό να κατακτά 5 νίκες σε 13 αγώνες και μαζί, τον τρίτο συνεχόμενο τίτλο Οδηγών, με Mitsubishi Lancer EVO IV και V.

Όμως, σημαντική ήταν και η συνεισφορά των νεαρών τότε Richard Burns-Robert Reid, οι οποίοι πρόσθεσαν ακόμη δύο νίκες με το Mitsubishi Carisma GT, όπως είχε επιλεχθεί να ονομάζεται για εμπορικούς λόγους, το δεύτερο εργοστασιακό αυτοκίνητο της Ralliart.

Βέβαια, το 1998 έχει μείνει στη συλλογική μνήμη των φίλων του WRC ως η απόλυτη χρονιά ατυχίας των Sainz-Moya, οι οποίοι εγκατέλειψαν 500 μέτρα πριν τον τερματισμό της τελευταίας ειδικής διαδρομής του Ράλλυ RAC και ενώ βρίσκονταν σε θέση τίτλου, όταν έσπασε ο κινητήρας της Toyota Corolla WRC.

Θυμηθείτε τι είχε συμβεί στον επίλογο του 1998

Στη χώρα μας, νικητές είχαν αναδειχθεί οι Colin McRae-Nicky Grist (Subaru Impreza WRC), μετά από μεγάλη μάχη με τους Didier Auriol-Denis Giraudet (Toyota Corolla WRC), οι οποίοι προηγούνταν μέχρι λίγο πριν το τέλος.

Η τελευταία χρονιά της δεκαετίας του ’90, έφερε την εξιλέωση για την Toyota, η οποία κατέκτησε τον τρίτο τίτλο Κατασκευαστών της ιστορίας της, με μόλις μία νίκη (Auriol-Giraudet στην Κίνα), κάτι που έχει πετύχει μόνο η Talbot το 1981.

Το 1999, Πρωταθλητές Οδηγών και Πρωταθλητές Κατασκευαστών αναδείχθηκαν ξανά οι Tommi Makinen-Risto Mannisenmaki με Mitsubishi Lancer EVO VI, ενώ στο Ράλλυ Ακρόπολις είχαν επικρατήσει οι Richard Burns-Robert Reid με Subaru Impreza WRC.

Η κυριαρχία του Makinen, ο οποίος ισοφάρισε τον Juha Kankkunen στην κορυφή των κατακτήσεων Πρωταθλημάτων Οδηγών, έχοντας όμως 4 συνεχόμενες κατακτήσεις, δημιούργησε την απορία αν και πότε θα μπορούσε κάποιος οδηγός, να ξεπεράσει αυτό το επίτευγμα.

Οι επόμενες δεκαετίες, περιλάμβαναν την εκκωφαντική απάντηση σε αυτό το ερώτημα…

Photos: Αρχείο 4Τ

Αφιέρωμα στον Tommi Makinen, 4 φορές Παγκόσμιο Πρωταθλητή κατά τη δεκαετία του ’90