Στη χώρα μας κυκλοφορούν πολλά οχήματα χωρίς επίσημη υποστήριξη και εγγυήσεις, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και δημιουργούν σοβαρά προβλήματα για τους ιδιοκτήτες. Ποιος αναλαμβάνει πραγματικά την ευθύνη για αυτά όταν κάτι πάει στραβά;

Η κυπριακή αγορά αυτοκινήτων εδώ και χρόνια χαρακτηρίζεται από μια ιδιαιτερότητα: την ανεξέλεγκτη εισαγωγή γκρίζων οχημάτων. Αυτά είναι αυτοκίνητα που εισέρχονται στη χώρα από ανεξάρτητους εισαγωγείς, χωρίς την επίσημη στήριξη των κατασκευαστών ή των εξουσιοδοτημένων αντιπροσώπων. Η χαμηλότερη τιμή τους συχνά τα καθιστά ελκυστικά για τους αγοραστές, αλλά τι συμβαίνει όταν προκύψει ένα σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας;

Το πρόβλημα με τις ανακλήσεις

Η υπόθεση των ελαττωματικών αερόσακων TAKATA είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα του κινδύνου που ενέχουν τα γκρίζα οχήματα. Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, και κατά συνέπεια οι αντιπροσωπείες τους στη χώρα μας, ανέλαβαν την αντικατάσταση των αερόσακων για τα αυτοκίνητα που πωλήθηκαν μέσω των επίσημων δικτύων τους. Ωστόσο, όσοι έχουν αγοράσει ένα γκρίζο όχημα συχνά βρίσκονται σε αδιέξοδο: η αντιπροσωπεία δεν έχει στοιχεία του αυτοκινήτου τους στο σύστημα και, χωρίς κατασκευαστική αποζημίωση, η επισκευή μπορεί να γίνει μόνο με επιπλέον κόστος.

Το ερώτημα είναι απλό: Ποιος ευθύνεται για αυτά τα οχήματα; Οι αντιπροσωπείες δεν τα πούλησαν, οι κατασκευαστές δεν μπορούν να τα εντοπίσουν και το κράτος δεν έχει θεσπίσει κανόνες για την ευθύνη των ανεξάρτητων εμπόρων.

Κίνδυνοι πέρα από τους αερόσακους

Η έλλειψη επίσημης κάλυψης για ανακλήσεις είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου εφόσον πολλά γκρίζα οχήματα:

• Εισάγονται με άγνωστο ιστορικό ατυχημάτων και επισκευών.
• Μπορεί να μην πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας που ισχύουν για την κυπριακή αγορά.
• Συχνά δεν καλύπτονται από επίσημες εγγυήσεις ή after-sales service.
• Δεν διαθέτουν λειτουργικό σύστημα e-Call, το οποίο ειδοποιεί αυτόματα τις τοπικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση ατυχήματος, μειώνοντας τον χρόνο ανταπόκρισης έως και 50% και σώζοντας ζωές.
• Οι προειδοποιήσεις ασφαλείας και τα εγχειρίδια χρήσης δεν είναι διαθέσιμα στα ελληνικά ή αγγλικά, αλλά σε γλώσσες που οι περισσότεροι κάτοικοι της Κύπρου δεν κατανοούν.
• Τα συστήματα φρένων και ανάρτησης δεν είναι προσαρμοσμένα στις ευρωπαϊκές συνθήκες οδήγησης, επηρεάζοντας την απόδοση και την ασφάλεια.

Ουσιαστικά, οι ιδιοκτήτες τέτοιων αυτοκινήτων βρίσκονται στο έλεος της τύχης. Αν κάτι πάει στραβά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα βρουν υποστήριξη από την επίσημη αντιπροσωπεία.

Η ευθύνη του κράτους και των καταναλωτών

Είναι σαφές ότι η πολιτεία έχει αφήσει ένα τεράστιο νομικό κενό. Αντί να θεσπίσει κανόνες που θα προστατεύουν τους καταναλωτές και θα καθιστούν υπεύθυνους τους ανεξάρτητους εμπόρους, το κράτος επιτρέπει μια ασύδοτη κατάσταση, στην οποία ο καθένας εισάγει ό,τι θέλει χωρίς καμία εγγύηση ποιότητας ή ασφάλειας.

Αλλά και οι καταναλωτές έχουν ευθύνη. Πολλοί προτιμούν το γκρίζο αυτοκίνητο επειδή κοστίζει λιγότερο, χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες. Ένα φθηνότερο όχημα μπορεί να σημαίνει υψηλότερο κόστος στο μέλλον, είτε σε επισκευές είτε – στη χειρότερη περίπτωση – σε κινδύνους για τη ζωή των επιβατών του.

Η λύση

Το πρόβλημα δεν θα λυθεί αν δεν υπάρξει αυστηρότερη ρύθμιση της αγοράς εισαγόμενων αυτοκινήτων. Οι αρχές οφείλουν να θεσπίσουν μέτρα που:

• Υποχρεώνουν τους ανεξάρτητους εισαγωγείς να διασφαλίζουν την ασφάλεια των οχημάτων που φέρνουν στη χώρα.
• Επιβάλλουν τη δημιουργία μητρώου για όλα τα γκρίζα αυτοκίνητα, ώστε να μπορούν να εντοπίζονται σε περιπτώσεις ανακλήσεων.
• Ενημερώνουν καλύτερα τους καταναλωτές για τους κινδύνους που ενέχουν αυτές οι αγορές.

Μέχρι να αλλάξει κάτι, οι οδηγοί στην Κύπρο θα συνεχίσουν να παίρνουν ένα ρίσκο που κανείς άλλος δεν θέλει να αναλάβει. Και το ερώτημα παραμένει: αξίζει να ρισκάρεις τη ζωή σου για μια φθηνότερη αγορά;