Στην Αμερική τη δεκαετία του ’30 υπήρχαν αυτοκίνητα που διαφήμιζαν τσίχλες, παγωτά, εστιατόρια και ό,τι άλλο μπορούσες να φανταστείς. Το βυτιοφόρο της Texaco, που μετέφερε και καύσιμα, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά.

Μπορούσες να χρησιμοποιήσεις ένα σωρό υποκοριστικά, όταν έβλεπες στο δρόμο αυτό το βυτιοφόρο όχημα, που παρεμπιπτόντως δεν ήταν το μοναδικό «ανατρεπτικής αισθητικής» της Texaco. Για το συγκεκριμένο του δημοσιεύματός μας, τα παρατσούκλια που επικράτησαν των υπολοίπων ήταν δύο, «χάπι» και «φρυγανιά». Εμείς, επιλέξαμε το δεύτερο και με αυτό θα συνεχίσουμε.

Η κινητή διαφήμιση γεννιέται…
Η μεγάλη αμερικανική εταιρεία πετρελαιοειδών Texaco, με την παρουσίαση των παράξενων βυτιοφόρων της, υιοθέτησε μια νέα τάση προώθησης προϊόντων, που γεννήθηκε στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του ’20. Σύμφωνα με αυτήν, αυτοκίνητα κατάλληλα διαμορφωμένα χρησιμοποιούνταν ως κινητές διαφημίσεις, με το αμάξωμά τους γεμάτο μηνύματα για κάποιο προϊόν που έμπαινε στην αγορά. Υπήρχαν αυτοκίνητα που διαφήμιζαν τσίχλες, παγωτά, εστιατόρια και ό,τι άλλο μπορούσε ο καθένας να φανταστεί. Τα έντονα χρώματα και τα μεγάλου μεγέθους λογότυπα συνδυάζονταν με ένα αυτοκίνητο που οπωσδήποτε τραβούσε το βλέμμα. Αυτός ακριβώς ήταν ο στόχος, αφού έτσι αποτυπωνόταν στο μυαλό του περαστικού το συγκεκριμένο προϊόν. Τη δεκαετία του ’50 είδαμε αυτήν την τάση και στην Ευρώπη, κυρίως στις χώρες που χαρακτηρίζονταν ως μεγάλες κατασκευαστικές δυνάμεις (Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία) στο χώρο της Αυτοκίνησης.

Η «φρυγανιά» είχε ιδιαίτερα αεροδυναμικό σχήμα, ακολουθώντας τις νεωτεριστικές τάσεις της «σταγόνας», που επικρατούσαν την εποχή που γεννιόταν η αεροδυναμική. Για το όχημα της Texaco οι βιομηχανικοί σχεδιαστές Norman Bel Geddes και Walter Dorwin Teague επέλεξαν ένα αμάξωμα σε σχήμα πεπλατυσμένου ημικύλινδρου, στρογγυλεμένου στο εμπρός μέρος και κωνικού στο πίσω άκρο. Η καμπίνα των επιβατών ήταν ενσωματωμένη στο αμάξωμα και δεν υπήρχαν φτερά, καπό ή μαρσπιέ. Το παρμπρίζ ήταν σύνθετο καμπυλωτό γυαλί, αρκετά προηγμένο για την εποχή. Το ύψος του ήταν μόλις 1,8 μ., πολύ μικρό για βυτιοφόρο τότε. H χωρητικότητα ήταν 1.300 γαλόνια, προφανώς δε χρειαζόταν μεγαλύτερο, αφού οι προτεραιότητές του ήταν άλλες και ο σκοπός του επετεύχθη (για παράδειγμα, το λογότυπο με το «T» μέσα σε κώνο, που βλέπουμε στη μάσκα του βυτιοφόρου χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα).

Τα αμαξώματα κατασκευάστηκαν από την πολύ δυνατή και σήμερα «Heil Trailer» στο Fort Payne της Πολιτείας της Αλαμπάμα (εκεί λειτουργεί και ένα μουσείο, με αναφορές και φωτογραφίες από το εργαστήριο που τα παρήγαγε) και το πλαίσιο από την «Diamond T». Το πρώτο μοντέλο παρουσιάστηκε δημόσια τον Ιανουάριο του 1933. Υπάρχει μια αμφισβήτηση σχετικά με το πόσες «φρυγανιές» κατασκευάστηκαν, άλλοι λένε έξι και άλλοι μόλις δύο. Βέβαια, προς δόξαν του παράξενου, αυτή δεν είναι η μόνη ασάφεια που συνοδεύει το βυτιοφόρο της Texaco. O κινητήρας ήταν εξακύλινδρος τοποθετημένος πίσω, αλλά για την προέλευσή του υπάρχει αμφιβολία, παρά τη θεωρία που λέει ότι το συγκεκριμένο μηχανικό σύνολο ήταν «Hercules L-head». Συνεχίζοντας αυτήν την ιδιόμορφη ξενάγηση ο συμπλέκτης και το κιβώτιο ταχυτήτων ενεργοποιούνταν με πίεση αέρα, ενώ ένα μικρόφωνο στο χώρο του κινητήρα συνδεδεμένο με ένα ηχείο στη θέση του οδηγού επέτρεπε στον τελευταίο να ακούει το μοτέρ, ώστε να ξέρει πότε να αλλάξει ταχύτητα.

Στην εποχή μας, οι συνεχιστές είναι πολλοί. Τα προϊόντα που πρέπει να προβληθούν έχουν αυξηθεί σε διαφημιστικό μέγεθος και συχνά τα βλέπεις να προεξέχουν από την καμπίνα και να κοιτούν τον ουρανό. Τα αυτοκίνητα που τα μεταφέρουν όμως, δεν είναι τόσο όμορφα όσο τότε…

Παρακολουθήστε εδώ: 95 χρόνια Scuderia Ferrari και Max πρωταθλητής | SpeedΖone Podcast EP64