Με την αίγλη της πρώτης δημιουργίας της Ital Design, το «Manta» παραμένει χωρίς αμφιβολία στο πέρασμα του χρόνου ένα από τα πιο σημαντικά concept cars.

Όλα ξεκίνησαν στα μέσα του 1965, όταν ο φιλόδοξος Ιταλός μηχανικός Τζιόττο Μπιζαρίνι αποφάσισε να αναπτύξει ένα κορυφαίο αγωνιστικό αυτοκίνητο, με σκοπό να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Ford και της Ferrari στους μεγάλους αγώνες αντοχής. Απώτερος στόχος του, η νίκη στις «24 ώρες» του Μαν, την οποία την περίοδο εκείνη μονοπωλούσαν τα αυτοκίνητα της Scuderia. Ο Μπιζαρίνι είχε μεγάλη συμμετοχή σε αυτές τις επιτυχίες της, αφού μέχρι πρότινος ήταν ο άνθρωπος που τελειοποιούσε τα μηχανικά μέρη των «250 GT» και «GTO». Ήξερε λοιπόν ποιες δυνατότητες είχαν οι αντίπαλοί του, γνώριζε όμως και τις δικές του. Eπομένως, είχε σοβαρούς λόγους να είναι αισιόδοξος για τη συνέχεια.

Έξι μήνες αργότερα, το πρώτο σασί του νέου αγωνιστικού ήταν έτοιμο. Η κωδική του ονομασία πρόδιδε τις καταβολές του Μπιζαρίνι, καθώς η λογική που υιοθετήθηκε γι αυτήν ήταν ίδια με εκείνη της Ferrari: «P» από το «postieriore» για τη μετάδοση της κίνησης στους πίσω τροχούς, «53» για τα 5.3 λίτρα της χωρητικότητας του κινητήρα της Chevrolet που χρησιμοποιούσε και «8» για τον αριθμό των κυλίνδρων του. Όλα τα προαναφερθέντα βέβαια ανατράπηκαν λιγάκι, όταν ο πρώτος αγοραστής παρήγγειλε το αυτοκίνητο με 4λιτρο V12 κινητήρα της Lamborghini, με το οποίο συμμετείχε αργότερα με μικρή επιτυχία σε κάποιους αγώνες στην Αμερική. Αυτό όμως ήταν μόνο μια παρένθεση, που αφορούσε την ικανοποίηση της επιθυμίας ενός πελάτη. Το πρόγραμμα του «Ρ538» συνεχιζόταν κανονικά…

Στις αρχές του 1966, μια έξοδος κατά τη διάρκεια των πρώτων δοκιμών του πρωτοτύπου έφερε αιφνιδιαστικές αλλαγές, αφού αποδείχθηκε καταστροφική: Οι ζημιές ήταν τόσο εκτεταμένες, ώστε τελικά να αποφασιστεί η κατασκευή ενός ακόμη σασί, στο οποίο τοποθετήθηκαν όσα εξαρτήματα και μηχανικά μέρη είχαν διασωθεί από το πρώτο. Παράλληλα με εκείνο, ξεκίνησε η τελική ανάπτυξη του αγωνιστικού, με το οποίο η Βizzarini θα έπαιρνε μέρος στις «24 ώρες» του Μαν. Όταν όμως ήρθε η ώρα του αγώνα, φάνηκε ότι το «Ρ538» ήταν ακόμη ανέτοιμο, μη έχοντας λύσει τα προβλήματα νεότητάς του. Εξαρχής υπήρχε μια ισχυρή δόνηση στο τιμόνι, ενώ ύστερα από επτά γύρους μια διαρροή υγρών οδήγησε στο πρόωρο τέλος και στην εγκατάλειψη. Τέσσερις μήνες αργότερα το αυτοκίνητο συμμετείχε ξανά σε αγώνα, όχι όμως μεγάλης σπουδαιότητας, στο οποίο κατόρθωσε να τερματίσει στην τέταρτη θέση. Ο επίμονος Τζιόττο αγνόησε τα αρνητικά μηνύματα και συνέχισε να επενδύει επάνω του, επιστρέφοντας με αυτό στις «24 ώρες» του Μαν το 1967, όπου τα νέα προβλήματα που συνάντησε δεν του επέτρεψαν ούτε να εκκινήσει. Από εδώ και πέρα ήταν πλέον αργά, αφού η αλλαγή των κανονισμών για το 1968 με την ανώτατη χωρητικότητα των κινητήρων να περιορίζεται στα τρία λίτρα, κατέστησαν το «Ρ538» ασύμβατο με τους κανόνες του παιχνιδιού.

Ο Μπιζαρίνι, που δήλωνε ταπεινά ότι θεωρούσε τον εαυτό του «εργάτη του αυτοκινήτου και όχι εξεζητημένο σχεδιαστή», παραδέχθηκε σε αυτό το σημείο την αποτυχία του. Ύστερα, προσπάθησε να κάνει ό,τι θα έκανε και ο κάθε λογικός άνθρωπος στη θέση του: Να το ξεφορτωθεί, πουλώντας το σε κάποιον άλλο. Και σε αυτόν τον τομέα όμως, συνάντησε μεγάλες δυσκολίες, παρά το ότι διαμόρφωσε το αμάξωμά του σε ένα περισσότερο πρακτικό coupe. Ούτε τον δούκα της Αόστα –που ήταν καλός του πελάτης- έπεισε να το αποκτήσει, ούτε και κανέναν άλλο. Τότε, σαν «από μηχανής θεός» εμφανίστηκε ο νεαρός ταλαντούχος σχεδιαστής Τζιοτζέτο Τζιουτζάρο, που τότε είχε μόλις ιδρύσει την Ιtal Design. H πρότασή του ήταν να πάρει το σασί και να διαμορφώσει το αμάξωμά του όπως εκείνος ήθελε. Ύστερα, θα το πουλούσαν και θα μοιράζονταν το κέρδος. Η εξέλιξη αυτή ήταν ότι καλύτερο για τον Τζιότο, που γνώριζε καλά τον Τζιουτζάρο από προηγούμενη επιτυχημένη συνεργασία τους στην Ιso Rivolta, όταν ο δεύτερος δούλευε αρχικά για τον Γκία και ύστερα για τον Μπερτόνε. Φυσικά, την αποδέχθηκε αμέσως.

Το Νοέμβριο του 1968 στο Τορίνο η συνεργασία του Μπιζαρίνι με τον Τζιουτζάρο δικαιώθηκε, καθώς το πρώην «Ρ538» είχε διαμορφωθεί στο εντυπωσιακό concept car «Manta», που στην ιταλική πόλη στόλιζε τον εκθεσιακό χώρο της πρωτοεμφανιζόμενης «Ιtal Design». Με επιβλητικό αμάξωμα ενός όγκου και βαμμένο πράσινο, τραπεζοειδές σχήμα στο πίσω μέρος και μαρσπιέ που έφερναν μια νέα άποψη στο βιομηχανικό design, έδωσε σε όλους να καταλάβουν πως ο σχεδιαστικός οίκος που το παρουσίασε ήρθε για να μείνει και να σταδιοδρομήσει στο χώρο. Πέραν των προαναφερθέντων, εμπνευσμένη ήταν και η διάταξη του εσωτερικού χώρου, αφού το αυτοκίνητο ήταν τριθέσιο: Ο οδηγός βρισκόταν στη μέση με το κάθισμά του προτεταμένο προς το εμπρός, σε σύγκριση με εκείνα των επιβατών, που είχαν τοποθετηθεί δεξιά και αριστερά του («δεν υπάρχει καλύτερη θέση για να κυβερνήσεις ένα αυτοκίνητο, γιατί δεν τα φτιάχνουν όλα έτσι;» έχουν αναρωτηθεί όλοι όσοι είχαν την τύχη επόμενα χρόνια να οδηγήσουν τριθέσιο supercar). Το σπορ τιμόνι προεκτεινόταν κι αυτό από την πλευρά του, αφήνοντας πίσω του το δωρικού ρυθμού φουτουριστικό ταμπλό, προκειμένου να «συναντήσει» τα χέρια του οδηγού. Ήταν η τέλεια θέση οδήγησης, με άπλετη ορατότητα και πλήρη έλεγχο κάθε οπτικής γωνίας. Ύστερα από όλα αυτά, πώς ήταν δυνατό να μείνει απούλητο το αυτοκίνητο και οι δυό συνεταίροι να μη μοιραστούν το κέρδος;

Τα ίχνη του «Manta» χάθηκαν μετά από ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όμως στα τέλη της δεκαετίας του ’70 το «one-off» πλέον supercar εντοπίστηκε ξανά. Με το χρώμα του αλλαγμένο σε ένα πολύ όμορφο ασημένιο, πήρε μέρος στην επέτειο για τα 20 χρόνια από την ίδρυση της Ιtal Design, το 1988. Τα τελευταία χρόνια το αυτοκίνητο βρέθηκε ξανά στις ΗΠΑ, υπό νέο ιδιοκτήτη, ο οποίος μεταξύ άλλων το επανέφερε στα αρχικά του χρώματα. Το 2005, το ιταλικό σπορ τριθέσιο κέρδισε το πρώτο στην τάξη βραβείο στον διαγωνισμό «Pebble Beach Concours d’ Elegance».

TEXNIKA XAPAKTHPIΣΤΙΚΑ Body design: Giorgetto Giugaro Κινητήρας: Chevrolet V8 90o Κυβισμός: 5.359 κ.εκ. Διάμετρος x διαδρομή: 101.6 mm x 82.5 mm Σχέση συμπίεσης: 11.1:1 Καρμπιρατέρ: 4 Weber 45 DCOE Ισχύς: 355 ίπποι στις 5.800 σ.α.λ. Μετάδοση κίνησης: στους πίσω τροχούς Κιβώτιο ταχυτήτων: Χειροκίνητο 5 σχέσεων ZF Ανώτατη ταχύτητα: 325 χλμ/ώρα Μήκος: 4.099 χλστ. Πλάτος: 1.855 χλστ. Ύψος: 1.050 χλστ. Μεταξόνιο: 2.500 χλστ. Μετατρόχιο εμπρός: 1.470 χλστ. Μετατρόχιο πίσω: 1.484 χλστ.