VW Golf GTI: 45 χρόνια ιστορίας
Μία αναδρομή στους σπουδαιότερους σταθμούς του εμβληματικού σπορ μοντέλου της Volkswagen
Η έκδοση GTI έχει γράψει το δικό της κεφάλαιο στην ιστορία της αυτοκίνησης, αντίστοιχο με αυτό του απλού Golf, που δημιούργησε μία ολόκληρη κατηγορία.
Στις πρώτες επτά γενιές του το Volkswagen Golf GTI έχει καταγράψει περισσότερες από 2,3 εκατομμύρια πωλήσεις, διόλου άσχημα εάν αναλογιστεί κανείς ότι αρχικά οι δημιουργοί του είχαν ένα στόχο 5.000 μονάδων.
Η πρώτη γενιά (1976)
Εν έτει 1973 ένας Σκαραβαίος με την ονομασία «Yellow and Black Racer» έδωσε την πρώτη ιδέα για ένα καθημερινό και προσιτό σπορ μοντέλο. Τον επόμενο χρόνο παρουσιάστηκε το Golf. Τα οικονομικά δεν επέτρεπαν πολυτέλειες, η επιμονή όμως του press officer, Anton Konrad, και του μηχανικού Εξέλιξης, Alfons Lowenberg, οδήγησε τελικά τη διοίκηση στο να δώσει το πράσινο φως.
Αυτό λοιπόν που αρχικά ονομάστηκε «Sport Golf» απέκτησε την κωδική ονομασία «EA195». Αφού βρέθηκε και η κατάλληλη κινητήρια μονάδα άρχισε η αναζήτηση του ονόματος, με τις αρχικές προτάσεις να περιλαμβάνουν τα «TS» και «GTS», αν και τελικά όλοι ξέρουμε ποια τρία γράμμα επικράτησαν. Την ίδια περίοδο ο επικεφαλής σχεδίασης, Herbert Schafe, ένας δεινός παίκτης του γκολφ, επαναπροσδιόρισε τον επιλογέα του κιβωτίου, όπου τοποθέτησε ένα μπαλάκι του γκολφ, που μαζί με τις καρό επενδύσεις και το κόκκινο σιρίτι στη μάσκα έμελλε να γίνουν σχεδιαστικά φετίχ και των επόμενων γενεών.
Παρουσιάστηκε στην Έκθεση της Φρανκφούρτης το 1975, και τον Ιούνιο του 1976 έγινε το λανσάρισμα στην Γερμανία με τιμή 13.850 μάρκων (λίγο πάνω από τα 7.000 ευρώ με τα σημερινά δεδομένα). Το αρχικό πλάνο περιλάμβανε την κατασκευή 5.000 μονάδων, προκειμένου τουλάχιστον να μπορούσε να αποσβεστεί το αρχικό κόστος εξέλιξης και κατασκευής. Τελικά αποδείχθηκε ότι είχαν πέσει έξω στις προβλέψεις τους για αυτό το πρώτο GTI, που είχε τις διαστάσεις ενός σημερινού σουπερμίνι, ζύγιζε 810 κιλά, ενώ ο 1.600άρης κινητήρας με ψεκασμό απέδιδε 110 ίππους. Με 4τάχυτο κιβώτιο χρειαζόταν 9,2 δλ. για τα 0-100 χλμ./ώρα, επιτυγχάνοντας τελική ταχύτητα 182 χλμ./ώρα. Τελικά το κοντέρ, καθώς έκλεινε η γραμμή παραγωγής αυτής της πρώτης γενιάς, έγραψε 461,690 μονάδες.
Η δεύτερη γενιά (1984)
Η δεύτερη γενιά ξεκινάει την καριέρα της με κινητήρα 1,8 λίτρων με 112 ίππους, η υιοθέτηση καταλύτη όμως ρίχνει την ιπποδύναμη στους 107 ίππους. Το 1986 το ανανεωμένο μοντέλο με διπλούς προβολείς αποδίδει 139 ίππους με 16βάλβιδη κεφαλή. Το 1990 το Golf απέκτησε μηχανικό υπερσυμπιεστή G–Lader και ισχύ 163 ίππους.
Ως τετρακίνητο ονομάστηκε «Rallye Golf» και ομολογκαρίστηκε για αγώνες (9,5 δλ. χρειαζόταν μέχρι τα 100 χλμ./ώρα και η τελική ταχύτητα έφτανε στα 210 χλμ./ώρα, παρά το βάρος των 1.250 κιλών), ενώ με 16βάλβιδο καπάκι το πολύ σπάνιο Golf Limited των 71 αντιτύπων απέδιδε 210 ίππους, χρειαζόταν 6,4 δλ. για τα 0-100 χλμ./ώρα και είχε τελική ταχύτητα 247 χλμ./ώρα.
Η τρίτη γενιά (1991)
Η «χλομή» εποχή. Το GTI III ζύγιζε 1.060 κιλά και ο 2λιτρος κινητήρας απέδιδε αρχικά 115 ίππους, ενώ ένα χρόνο αργότερα το αξιοπρεπέστερο 16βάλβιδο μοντέλο σκαρφάλωσε στους 150 ίππους. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού το GTI φορούσε τον VR6 κινητήρα των 174 ίππων. Το 1996 για πρώτη φορά στο ντεπόζιτο ενός GTI μπαίνει πετρέλαιο, που κινεί τον 1.9 TDI κινητήρα των 110 ίππων, ενώ θα έπρεπε να περάσουν ακόμα μερικά χρόνια προτού βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα μοντέλα θα διαχωρίζονταν σε GTI και GTD.
Η τέταρτη γενιά (1998)
Η επόμενη γενιά, που παρουσιάστηκε το 1998, μπορεί να διατηρούσε εμφανισιακά στοιχεία όπως τη φαρδιά πίσω κολόνα και τους μακρόστενους προβολείς με το καμπυλόγραμμο τελείωμα, ήταν όμως το μόνο μοντέλο που δε χαρακτηριζόταν από το κόκκινο σιρίτι στη γρίλια. Σε αυτήν τη γενιά τα γράμματα «GTI» δεν αντιστοιχούσαν σε κάποιο μηχανολογικό πακέτο, αλλά σε ένα πλούσιο επίπεδο εξοπλισμού, που ήταν διαθέσιμο με μία γκάμα κινητήρων. Η στιγμή πάντως που τα γράμματα «GTI» απέκτησαν την πραγματική τους υπόσταση ήταν όταν παρουσιάστηκε η επετειακή έκδοση των 25 ετών, που χάρη στον τούρμπο 20βάλβιδο 1.800άρη κινητήρα, απέδιδε 180 ίππους.
Η πέμπτη γενιά (2004)
Καθώς η αίγλη του Golf είχε αρχίσει να φθίνει, ήταν φανερό ότι χρειαζόταν μια γερή επανεκκίνηση. Η πέμπτη γενιά, χάρη στην ολοκαίνουργια πλατφόρμα και στον 200άρη κινητήρα (2λιτρος άμεσου ψεκασμού), επαναφέρει τις αυθεντικές αξίες του πρώτου GTI σε επίπεδο οδικής συμπεριφοράς, καθώς στην πίσω ανάρτηση το πέρασμα από τον ημιάκαμπτο στους πολλαπλούς συνδέσμους έθεσε την οδική συμπεριφορά σε νέες βάσεις. Ενδεικτικό ήταν τo σλόγκαν που κοσμούσε τη διαφημιστική μπροσούρα και έγραφε: «High–performance sport has never been this much fun!». Το αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη δεν ήταν παρά το κερασάκι μιας εξαιρετικής μηχανολογικής υλοποίησης, ενώ για τα 0-100 χλμ./ώρα χρειαζόταν 7,2 δλ. και 6,9 δλ. για την αυτόματη έκδοση, με τελική ταχύτητα 235 χλμ./ώρα.
W12
Το 2007 ήρθε η πιο ακραία στιγμή της ιστορίας του, αφού κάποιοι φαίνεται πως ζήλεψαν την ιδέα του Renault Clio V6, με έναν μεγάλο κινητήρα να στριμώχνεται στις πίσω θέσεις. Μιας όμως και το Golf ήταν μία κατηγορία πάνω, είπαν να διπλασιάσουν τον κινητήρα. Έτσι, μετά τα Phaethon και Touareg, ο θηριώδης 6λιτρος W12 πλημμύρισε το πίσω μέρος, αποδίδοντας 650 ίππους. Μπορεί να χρειαζόταν μόλις 3,7 δλ. για τα 100 χλμ./ώρα από στάση, όμως όσοι οδήγησαν το μοναδικό αντίτυπο του GTI W12 έλεγαν ότι χρειάζονταν καμιά δεκαριά περάσματα από την ίδια στροφή μέχρι να βρουν τον σωστό τρόπο.
Η έκτη γενιά (2009)
Το καλό έγινε λίγο καλύτερο, δίνοντας έμφαση στη χαμηλή αναλογία κιλών/ίππο και στην απόδοση. Η έκτη γενιά συνέχισε στα βήματα του προηγουμένου, με επιπλέον 10 ίππους και ένα ηλεκτρονικό σύστημα (XDS) για τον έλεγχο της πρόσφυσης των κινητήριων τροχών. Ο θρύλος των αγώνων Hans–Joachim Stuck ήταν ένας εκ των υπεύθυνων για την εξέλιξη των οδικών χαρακτηριστικών, αν και αλήθεια είναι ότι εμείς δεν εισπράξαμε κάτι τέτοιο (πάντα σε σύγκριση με το πώς ανέβηκε ο πήχης από την 4η στην 5η γενιά). Η επετειακή έκδοση για τα 35α γενέθλια, που παρουσιάστηκε το 2011, ήταν η πρώτη που κατάφερε σχεδόν να αγγίξει το όριο των 250 χλμ./ώρα στην τελική ταχύτητα.
Design Vision
Μία ακόμα ακραία στιγμή είχαμε το 2013, όταν οι άνθρωποι της VW παρουσίασαν ένα πρωτότυπο με την ονομασία «Design Vision», με το «πρησμένο» αμάξωμα να μαρτυρά τις ακραίες προθέσεις, αλλά και μία ιδέα από τη νέα επερχόμενη γενιά του GTI. Κάτω από το καπό βρισκόταν ένας 3λιτρος V6 κινητήρας, ο οποίος, χάρη σε δύο τούρμπο, απέδιδε 503 ίππους και 560 Nm ροπής. Στο απέριττο εσωτερικό, πίσω από τις δύο θέσεις είχε διαμορφωθεί ένας χώρος μόνο για δύο κράνη και μία χιαστή κατασκευή για τη βελτίωση της ακαμψίας.
Η έβδομη γενιά (2013)
Προτού προλάβουμε να χωνέψουμε καλά καλά το πρωτότυπο Design Vision, παρουσιάστηκε η έβδομη γενιά του Golf GTI. Βασιζόταν στην περίφημη πλατφόρμα MQB, κάτι που ελάττωσε το βάρος κατά 42 κιλά σε σύγκριση με τον προκάτοχο του, ενώ ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στο οικολογικό προφίλ, καλύπτοντας την προδιαγραφή Euro 6. Λανσαρίστηκε σε δύο εκδόσεις, την αρχική των 220 ίππων και την Performance των 230 ίππων, που συνοδευόταν από ένα ηλεκτρονικά ελεγχόμενο μηχανικό μπλοκέ διαφορικό. Το Νοέμβριο του 2015 παρουσιάστηκε στην πίστα του Portimao η έκδοση Clubsport των 290 ίππων (μέσω λειτουργίας boost), για να ακολουθήσει το 2017 η σχεδόν αγωνιστικών προδιαγραφών έκδοση Clubsport S των 310 ίππων. Με ένα τέτοιο αυτοκίνητο ο εργοστασιακός οδηγός Benjamin Leuchter κατέρριψε το ρεκόρ γύρου για προσθιοκίνητα αυτοκίνητα στο Νίρμπουργκρινγκ, ένας ιδανικός τρόπος εορτασμού των 40ών γενεθλίων του GTI.
Η όγδοη γενιά (2020)
Συνεχίζοντας από εκεί που έμεινε η ανανεωμένη εκδοχή Performance της προηγούμενη γενιάς, το όγδοο κατά σειρά GTI με τον σημαντικά χαμηλότερο αεροδυναμικό συντελεστή φοράει τον 2λιτρο TSI των 245 ίππων με στάνταρντ ηλεκτρονικά ελεγχόμενο μηχανικό μπλοκέ διαφορικό και επιλογή μεταξύ ενός χειροκίνητου κιβωτίου 6 σχέσεων ή του αυτόματου DSG των 7 σχέσεων. Λίγο αργότερα ακολούθησε η ισχυρότερη έκδοση Clubsport των 300 ίππων αποκλειστικά με DSG κιβώτιο. Η μεγαλύτερη ισχύς αποδίδεται όχι μόνο χάρη στη διαφορετική χαρτογράφηση της κινητήριας μονάδας, αλλά και από σημαντικές αλλαγές στο hardware, όπως το διαφορετικό τούρμπο που εξέλιξε η Continental προς αντικατάσταση εκείνου της Garrett του απλού GTI, και το μεγαλύτερο intercooler. Όπως είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε από πρώτο χέρι (δείτε εδώ περισσότερα από τη δοκιμή του Golf GTI VIII), το θέμα της οδικής συμπεριφοράς του νέου αυτού GTI χαίρει σπορτίφ αντιμετώπισης (σημαντική η συνεισφορά του ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου Dynamics Driving Manager), αλλά η μεγάλη αλλαγή έρχεται από το πλήρως ψηφιοποιημένο εσωτερικό, με όλα τα καλά (εντυπωσιασμός, δυνατότητες) και τα κακά (εργονομικές δυσκολίες στο χειρισμό ορισμένων λειτουργιών) που συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
Το χρονολόγιο του Golf GTI
1976: Golf GTI 110 PS..Λανσάρισμα της πρώτης γενιάς.
1983: Golf «Pirelli GTI» 112 PS. Επετειακή έκδοση για το τέλος της πρώτης γενιάς.
1984: Golf GTI 112 PS.. Λανσάρισμα της δεύτερης γενιάς.
1986: Golf GTI 16V 139 PS.
1990: Golf GTI G60/Rallye 160 PS.
1991: Golf GTI 115 PS.. Λανσάρισμα της τρίτης γενιάς.
1992: Golf GTI 16V 150 PS.
1996: Golf GTI «Edition 20» 150 PS.. Επετειακό μοντέλο για τα 20ά γενέθλια.
1998: Golf GTI 150 PS. Λανσάρισμα της τέταρτης γενιάς.
2001: Golf GTI «Edition 25» 180 PS. Επετειακό μοντέλο για τα 25α γενέθλια.
2004: Golf GTI 200 PS. Λανσάρισμα της πέμπτης γενιάς.
2006: Golf GTI «Edition 30» 230 PS. Επετειακό μοντέλο για τα 30ά γενέθλια.
2007: Golf «Pirelli GTI» 230 PS.
2009: Golf GTI 210 PS. Λανσάρισμα της έκτης γενιάς.
2009: Golf GTI 210 PS Convertible. Για πρώτη φορά το GTI αποκαλύπτεται.
2011: Golf GTI «Edition 35» 230 PS. Επετειακό μοντέλο για τα 35α γενέθλια.
2013: Golf GTI 220 / 230 PS. Λανσάρισμα της έβδομης γενιάς.
2015: Golf GTI Clubsport 290 PS.
2016: Golf GTI Clubsport «Edition 40» 265 PS. Επετειακό μοντέλο για τα 40ά γενέθλια.
2017: Golf GTI Performance 245 PS.
2018: Golf GTI TCR 290 PS.
2020: Golf GTI 245 PS / GTI Clubsport 300 PS. Λανσάρισμα της όγδοης γενιάς.
2021: Golf GTI Clubsport «Edition 45» 300 PS. Επετειακό μοντέλο για τα 45α γενέθλια.